Krótki cykl miesiączkowy a menopauza

Krótki cykl miesiączkowy może być oznaką zbliżającej się menopauzy

Czy krótki cykl miesiączkowy jest powodem do niepokoju? Jakie mogą być przyczyny skrócenia cyklu? Czy zbyt częste miesiączkowanie zawsze ma związek z menopauzą? Sprawdźmy!

Krótki cykl miesiączkowy

Miesiączka to nic innego jak regularnie powtarzające się krwawienie z kobiecych dróg rodnych, związane ze zmianami zachodzącymi w trakcie trwania cyklu menstruacyjnego. Jej długość, nasilenie oraz częstotliwość są cechą bardzo indywidualną, ważne jednak by mieściły się w dopuszczalnych normach. Prawidłowo powinna ona występować co około 25-35 dni i trwać od 3 do 7 dni. Jeżeli odchylenia są znaczne, mówimy o zaburzeniach miesiączkowania, które mogą być zarówno skutkiem zachodzących w kobiecym organizmie procesów fizjologicznych jak i chorób. Jednym z takich zaburzeń jest krótki cykl miesiączkowy. Krótkie cykle miesiączkowe obserwowane są często u kobiet dopiero dojrzewających płciowo (mniej więcej do 5 lat od daty pierwszej miesiączki) oraz u pań po 35 roku życia.

Cykl miesiączkowy, czyli zmiany zachodzące w obrębie śluzówki macicy, zależny jest od wahań stężenia żeńskich hormonów płciowych czyli przede wszystkim estrogenów i progesteronu w trakcie trwania całego cyklu jajnikowego. Krwawienie miesiączkowe to nic innego jak efekt złuszczania się endometrium, czyli błony śluzowej macicy. Kiedy dobiega końca, estrogeny sprawiają, że ulega ona regeneracji po to, by być gotową na ewentualne zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej, która jest uwalniana przez jajniki na około 14 dni przed rozpoczęciem kolejnego krwawienia, w procesie tak zwanej owulacji. Wtedy to też następuje gwałtowny wzrost progesteronu, wytwarzanego przez ciałko żółte. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, ulega ono zanikowi, co jest sygnałem do złuszczania się śluzówki macicy i rozpoczęcia kolejnej miesiączki.

W warunkach fizjologicznych cały cykl powinien być powtarzalny, jednak często zdarzają się różnego rodzaju odchylenia. Szacuje się, że ma to miejsce nawet u 20% kobiet. W zależności od typu, można te zaburzenia podzielić na trzy rodzaje:

  • długie lub zbyt krótkie cykle miesiączkowe czyli zaburzenia rytmu miesiączkowania,
  • za skąpa/obfita miesiączka czyli zaburzenia obfitości miesiączkowania,
  • atypowe plamienia lub krwawienia międzymiesiączkowe.

Wpływ na to ma wiele czynników, jednak najczęściej jest to efekt zachwianej równowagi hormonalnej, co jest efektem działania takich czynników jak:

  • duży spadek wagi ciała,
  • stres,
  • zmiana klimatu,
  • intensywny wysiłek fizyczny,
  • choroby układu rodnego.

Cykle bezowulacyjne po 40-tce

Jedną z najczęstszych przyczyn skrócenia cyklu miesiączkowego jest zbliżająca się menopauza. To proces, w trakcie którego organizm kobiety stopniowo przechodzi w stan bezpłodności. W związku z zachodzącymi w tym czasie drastycznymi zmianami hormonalnymi, towarzyszą mu takie dolegliwości jak chociażby zmiany nastroju, uderzenia gorąca czy właśnie coraz częstsze zaburzenia miesiączkowania i powtarzające się cykle bezowulacyjne.

Pierwsze objawy menopauzy pojawiają się zwykle po 40. roku życia. Wtedy to często obserwowane są tak zwane cykle bezowulacyjne, czyli przebiegające bez pojawienia się zdolnej do zapłodnienia komórki jajowej. W związku z tym może występować miesiączka wcześniej zwykle (nawet co 3 tygodnie) lub wręcz przeciwnie – cykl może ulec wydłużeniu do 40 czy nawet 60 dni. Zazwyczaj też zmianie ulega obfitość i długość okresu. Najczęściej jeżeli trwa ona długo to jest wyjątkowo skąpa i na odwrót – krótka miesiączka charakteryzuje się sporą obfitością. Należy jednak pamiętać, że zbyt częste miesiączki po 40-tce nie muszą być spowodowane wyłącznie przez menopauzę, dlatego jeżeli po jakimś czasie cykl nie ulega unormowaniu, powinno to być skonsultowane z lekarzem ginekologiem. Bardzo ważne jest, by nie bagatelizować tego problemu, ponieważ może on być objawem wielu poważnych chorób.

Skrócenie cyklu miesiączkowego – inne przyczyny

O skróceniu się cykli miesiączkowych mówimy, kiedy krwawienie występuje częściej niż co 21 dni, co przekłada się na około 17 krwawień w ciągu roku. Zdarzają się nawet przypadki, kiedy występuje miesiączka co 14 dni. Jak już wspomnieliśmy, jeżeli chodzi o skrócenie cyklu miesiączkowego, przyczyny u dojrzałych kobiet najczęściej związane są ze zmianami hormonalnymi, wynikającymi z takich chorób jak:

  • Hiperprolaktynemia – może być związana z nadaktywnością przysadki, karmieniem piersią, silnym, długotrwałym stresem oraz ciężkim wysiłkiem fizycznym. Zbyt wysokie stężenie prolaktyny doprowadza do zahamowania owulacji.
  • Niewydolność ciałka żółtego (zmniejszona produkcja progesteronu w II połowie cyklu menstruacyjnego),
  • Zespół policystycznych jajników (PCOS) inaczej określana jako wielotorbielowatość jajnikowa – również odpowiedzialna jest za brak owulacji. Dodatkowo pojawiające się w jej przebiegu częste miesiączki są wyjątkowo obfite i bolesne.
  • Przedwczesne wygaszanie czynności jajników – obserwowane u kobiet przed 40 rokiem życia, zazwyczaj towarzyszące objawy są podobne do tych obserwowanych w przebiegu menopauzy,
  • Nadczynność i niedoczynność tarczycy,
  • Nieprawidłowe funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka mózgowa-gonady.

Zbyt częsty okres może również pojawiać się w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej, zwłaszcza na początku jej stosowania lub też w ciągu kilku pierwszych miesięcy od jej odstawienia.

W zależności od przyczyny źródłowej, częste miesiączki mogą się wiązać z przyspieszonym jajeczkowaniem (już nawet 8 dnia cyklu) lub też niedostateczną dojrzałością błony śluzowej macicy, uniemożliwiającą zagnieżdżenie się zarodka.

Leczenie zbyt częstego miesiączkowania

Ze względu na fakt, iż zbyt częste miesiączki mogą mieć różne przyczyny, leczenie powinno być poprzedzone odpowiednią diagnostyką, obejmującą między innymi badanie ultrasonograficzne jak i hormonalne badania laboratoryjne. Niejednokrotnie do określenia przyczyny niezbędne jest również monitorowanie całego cyklu.

Oto jak najczęściej przebiega leczenie w zależności od tego, w której fazie cyklu dochodzi do zaburzeń:

  • Wcześniejsza miesiączka spowodowana przyspieszeniem owulacji – stosuje się nieduże dawki estrogenów, które pozwalają wydłużyć fazę dojrzewania pęcherzyka jajnikowego. Leczenie jest obligatoryjne, kiedy częste miesiączki powodują anemię.
  • Wcześniejsza miesiączka wywołana przez skrócenie fazy ciałka żółtego – leczenie polega na podawaniu progesteronu w drugiej fazie cyklu (około 3 dni po skoku temperatury charakterystycznym dla owulacji) przez około 8 kolejnych dni. Podejmuje się je przede wszystkim wtedy, kiedy częstym miesiączkom towarzyszą trudności z zajściem w ciążę (to tzw. niepłodność czynnościowa).
  • Wcześniejsza miesiączka spowodowana cyklami bezowulacyjnymi – w tym przypadku znaczenie ma również wiek pacjentki. Jeżeli nie jest ona jeszcze w okresie menopauzalnym. Leczenie polega na stymulacji jajeczkowania. Jeżeli natomiast obserwowane są objawy dodatkowe świadczące o zbliżającej się menopauzie, stosuje się określone dawki progesteronu i gestagenu od około 15 do 25 dnia cyklu.

Możliwa jest również ziołoterapia, polegająca na stosowaniu wyciągu z owoców niepokalanka. Zawarte w nim substancje aktywne nie tylko obniżają stężenie prolaktyny, ale również stymulują ciałko żółte do prawidłowej pracy. Leki te są jednak stosowane raczej jako preparaty wspomagające niż samodzielna kuracja.

Mamy pytają o krótki cykl miesiączkowy

Jak wydłużyć krótki cykl miesiączkowy?

Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na wydłużenie krótkich cykli miesiączkowych, wszystko zależy bowiem od przyczyny problemu. Bezpiecznym, dostępnym bez recepty rozwiązaniem są preparaty zawierające wyciąg z owoców niepokalanka, które m.in. stymulują prawidłową pracę ciałka żółtego i obniżają stężenie prolaktyny. Najlepiej jednak udać się do lekarza ginekologa, który zleci odpowiednią diagnostykę i po określeniu przyczyny problemu zaplanuje odpowiednie leczenie. Zwykle opiera się ono na stosowaniu odpowiedniej terapii hormonalnej.

Czy krótka miesiączka jest niebezpieczna?

Krótka miesiączka, o ile nie jest wyjątkowo obfita, nie jest niebezpieczna, jednakże może świadczyć o problemach hormonalnych lub innych schorzeniach zdrowotnych. Z tego względu jeżeli krwawienie trwa króćej niż 3 dni, powinno mimo wszystko być skonsultowane z lekarzem ginekologiem.