Uczeń nie zawsze jest w stanie brać udział w zajęciach wychowania fizycznego – czy to z powodu kontuzji, chwilowej choroby czy poważniejszych problemów zdrowotnych. Zgodnie z przepisami ma prawo nie ćwiczyć przez jakiś okres lub nawet przez cały rok pod warunkiem, że zostanie to odpowiednio uzasadnione. Kto może wystawić zwolnienie z WF-u? Jak powinno wyglądać poprawnie przygotowane zwolnienie i co w nim napisać? Rządzący zapowiadali zmiany, ale czy nowe rozwiązania wejdą w życie?
Zwolnienie z WF – podstawa prawna
Aktualne przepisy regulujące sposób wystawiania zwolnień z WF zostały określone w specjalnym Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Według informacji zamieszczonych w dokumencie uczeń może zostać zwolniony z zajęć WF ze względu na stan zdrowia, a decyzję o zwolnieniu podejmuje dyrektor szkoły na podstawie zaświadczeń lekarskich. W zależności od przedstawionych opinii medycznych dyrektor ma prawo zwolnić ucznia całkowicie, czyli ze wszystkich lekcji WF, lub tylko częściowo — z wykonywania niektórych ćwiczeń, co do których występują przeciwwskazania (np. gimnastyka w przypadku osób mających problem z kolanami).
Częściowe zwolnienie z WF jest rozwiązaniem stosunkowo nowym. Wprowadzone zostało w celu ograniczenia liczby uczniów nieuczęszczających na zajęcia z wychowania fizycznego. Wcześniej obowiązujące zasady nie przewidywały takiej sytuacji, istniały tylko dwie opcje — albo uczeń ćwiczył zawsze, albo nie ćwiczył w ogóle.
W niektórych przypadkach zwolnienie ucznia z zajęć wychowania fizycznego może nastąpić również na podstawie jednorazowej pisemnej informacji od rodzica lub opiekuna prawnego. Najczęściej zwolnienia takie przedstawia się, gdy dolegliwości są chwilowe i niegroźne (np. miesiączka, rekonwalescencja po chorobie, przeziębieniu lub lekki uraz).
Sprawdź: Epoki literackie po kolei. Wszystko, co trzeba wiedzieć, w pigułce!
Długoterminowe zwolnienie z WF (na cały rok lub kilkumiesięczne)
Jeśli stan zdrowia ucznia uniemożliwia lub znacząco utrudnia mu uczestniczenie w zajęciach WF i wraz z rodzicami zdecyduje, że chciałby uzyskać zwolnienie, należy w pierwszej kolejności udać się do lekarza, najlepiej specjalisty. Lekarz stwierdza, na ile poważne są zgłaszane problemy zdrowotne, a następnie wystawia stosowną pisemną opinię.
W opinii lekarskiej będącej podstawą wniosku o uzyskanie zwolnienia długoterminowego z lekcji WF muszą się znaleźć informacje o okresie obowiązywania zwolnienia oraz o jego formie. Może być to zwolnienie całkowite — wówczas uczeń nie musi w ogóle uczestniczyć w zajęciach wychowania fizycznego. Lekarz może jednak również stwierdzić, że nie ma przesłanek do zwolnienia całkowitego, i zalecić jedynie niewykonywanie określonych ćwiczeń. W takim przypadku niezbędne jest, aby w zaświadczeniu lekarskim znalazła się lista tych niedozwolonych rodzajów aktywności.
Zwolnienie z WF całoroczne
Okres obowiązywania długoterminowego zwolnienia z WF jest również ściśle określony przez lekarza. Zgodnie z przepisami zwolnienie może być maksymalnie roczne, czyli obejmować cały rok szkolny, ale w zależności od stanu zdrowia może oczywiście trwać krócej. To lekarz podejmuje ostateczną decyzję, jak długo uczeń nie będzie w stanie brać udziału w lekcjach wychowania fizycznego.
Ostatnim krokiem w celu uzyskania długoterminowego zwolnienia z WF (zarówno całorocznego, jak i kilkumiesięcznego) jest złożenie odpowiedniego wniosku do dyrekcji szkoły wraz ze stosowną opinią lekarską. Wniosek powinno się złożyć jak najszybciej, w pierwszych tygodniach roku szkolnego, najlepiej do końca września. Analogicznie w drugim semestrze — w pierwszych tygodniach po jego rozpoczęciu. Naturalnie sytuacje losowe (nagłe urazy, wypadki, choroby zdiagnozowane w czasie roku szkolnego) są rozpatrywane indywidualnie. Najlepiej jednak nie zwlekać bez potrzeby ze złożeniem wniosku, jeśli dysponujemy już odpowiednim zaświadczeniem medycznym.
Sprawdź: Jedynka za brak pracy domowej. Czy taka praktyka jest zgodna z prawem?
Krótkoterminowe zwolnienie z WF. Czy rodzic może zwolnić dziecko z WF?
Zwolnienia z WF na okres nie dłuższy niż miesiąc również muszą zostać wystawione na podstawie opinii lekarza. W tym przypadku jednak procedura jest znacznie mniej skomplikowana, ponieważ wystarczy przedstawić zwolnienie nauczycielowi wychowania fizycznego i nie ma konieczności składania wniosku do dyrektora placówki.
W określonych sytuacjach również rodzic może zwolnić dziecko z WF. Wystarczy pisemne uzasadnienie, dlaczego uczeń nie może ćwiczyć. Ważne jednak, aby zwolnienie od rodzica dotyczyło tylko chwilowych dolegliwości i nie przekraczało tygodnia.
Sprawdź: Podział na sylaby. Jak prawidłowo dzielić wyrazy? Poznaj sprawdzone sposoby na naukę
„Proszę o zwolnienie mojej córki z w-f”, czyli jak napisać jednorazowe zwolnienia z WF
Oprócz długo i krótkoterminowych zwolnień z zajęć wychowania fizycznego istnieje jeszcze osobna grupa, czyli zwolnienia jednorazowe. Te najczęściej wypisywane są przez rodzica i związane są z chwilową niedyspozycją (po przebytej kontuzji/chorobie lub w czasie okresu u dziewczynek). Poniżej znaleźć można wzór zwolnienia jednorazowego z WF-u, które może wypełnić rodzic.
Sprawdź: Czy uczeń może poprawić każdą ocenę? Okazuje się, że nie wszędzie. Odpowiedź jest w jednym miejscu
Jak napisać zwolnienie z wuefu z powodu okresu?
Miesiączka to bardzo stresujący i niekomfortowy czas, szczególnie dla młodszych dziewczynek. Niektóre znoszą go na tyle źle, że trudność sprawia im przyjście do szkoły, nie mówiąc już o jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Wiele z nich oraz ich rodzice zastanawiają się, czy okres to wystarczający powód, żeby zwolnić się z zajęć wychowania fizycznego. Podobnie jak w przypadku innych dolegliwości również miesiączka podlega takim samym zasadom zwalniania.
Usprawiedliwienie z WF z powodu okresu może wystawić rodzic lub prawny opiekun, na takiej samej zasadzie jak zwolnienie jednorazowe z przyczyn
innych chwilowych przypadłości, czyli uzasadnienie w formie pisemnej niezdolności dziecka do ćwiczeń z powodu niedyspozycji, koniecznie z datą i podpisem. Zdarza się również, że dziewczyna wyjątkowo fatalnie czuje się podczas miesiączki (silne bóle brzucha, mdłości, bóle głowy, bardzo obfite krwawienia, a nawet omdlenia). Warto w takiej sytuacji udać się do lekarza specjalisty, czyli do ginekologa, i poprosić go o wystawienie długoterminowego częściowego zwolnienia z WF, które obowiązywać będzie na czas okresu przez cały rok szkolny.
Często także nauczyciele przewidują sytuacje, w których dziewczynki nie mogą ćwiczyć z powodu okresu, i dają im możliwość przynajmniej raz w miesiącu zgłosić „niedyspozycję” bez żadnych konsekwencji.
Zobacz: Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Jak napisać zwolnienie z WF? Co napisać na zwolnieniu z wychowania fizycznego?
Każdy rodzic i opiekun prawny może sam wystawić dziecku zwolnienie z WF w pewnych, określonych sytuacjach. Takie zwolnienie powinno powstać w formie pisemnej i zawierać datę zwolnienia, imię i nazwisko ucznia, podpis rodzica oraz najważniejsze — odpowiednie uzasadnienie prośby. Każda placówka oświaty indywidualnie określa regulamin obowiązywania jednorazowych zwolnień — zazwyczaj powinno obejmować okres nie dłuższy niż tydzień i być wykorzystywane tylko sporadycznie.
Szczególne sytuacje, których dotyczy jednorazowe zwolnienie z WF, to najczęściej chwilowe pogorszenie stanu zdrowia lub samopoczucia.
Zwolnienie z WF – powody:
- miesiączka,
- ból głowy,
- ból brzucha,
- drobny uraz (np. ból kostki, obstarte stopy),
- osłabienie po przebytej chorobie.
Zwolnienie z basenu
Część szkół w ramach Lekcji WF-u realizuje również zajęcia na basenie. Zwolnienie z uczestniczenia w nich można uzyskać podobnie jak zwolnienie częściowe z wykonywania określonych ćwiczeń. Jeśli stan zdrowia ucznia nie pozwala mu ćwiczyć na basenie, to należy również udać się do lekarza, który wystawi odpowiednią opinię. Lekarz może wystawić zwolnienie długoterminowe (np. w przypadku choroby przewlekłej) lub krótkoterminowe (z powodu chwilowej dolegliwości, np. zapalenia płuc).
Długoterminowe zwolnienie z basenu może wystawić także psychiatra ze względu na określone dolegliwości, np. chorobliwy strach przed wodą czy stres związany z przebywaniem w kostiumie kąpielowym w obecności innych osób.
Przeciwwskazania do uczestnictwa w zajęciach na basenie, np.:
- astma wysiłkowa (może nasilać się po kontakcie z chlorem),
- stany zapalne skóry,
- atopowe zapalenie skóry,
- uczulenie na ozon,
- ostre infekcje dróg oddechowych
- infekcje i choroby przewlekłe układu moczowego,
- nawracające problemy z zatokami,
- nawracające zapalenia ucha środkowego,
- zaburzenia psychiatryczne (np. lęki, fobie związane z wodą),
- rekonwalescencja po przebytej chorobie,
- uraz mechaniczny (np. nadwyrężenie ręki lub nogi, ból kręgosłupa).
Zwolnienie z zajęć na basenie może wystawić także rodzic lub opiekun prawny na takiej samej zasadzie, jak jednorazowe zwolnienie ze standardowych ćwiczeń na WF w szkole. Wystarczy pisemne zaświadczenie informujące o chwilowej dolegliwości ucznia (osłabienie po chorobie, drobny uraz), która nie pozwala mu na uczestniczenie w zajęciach. Zwolnienie takie dotyczy również miesiączki. Najlepiej, żeby nie przekraczało terminu jednego tygodnia.
Zobacz: Stopnie pokrewieństwa, czyli kto jest kim w rodzinie
Długoterminowe zwolnienie z WF a zasady klasyfikowania
Zapewne wielu rodziców niepokoi fakt, w jaki sposób długoterminowe zwolnienie z WF wpływa na zasady klasyfikowania ucznia do następnej klasy oraz jego średnią ocen. Stres jest jednak w tym przypadku zupełnie niepotrzebny, ponieważ wszystko zostało dość precyzyjnie określone w przytoczonym rozporządzeniu z 2019 roku. Z dokumentu jasno wynika, że jeżeli okres zwolnienia jest zbyt długi , aby wystawić ocenę roczną lub śródroczną (tj. przekracza 50% frekwencji), wówczas uczeń zamiast oceny otrzymuje adnotację: „zwolniony/a”, a średnia ocen liczona jest z wyłączeniem oceny z WF. W przypadku zwolnienia częściowego ocena wystawiana jest na podstawie odrębnych ustaleń, ale na takich samych zasadach jak pozostali uczniowie. Jeśli natomiast długoterminowe zwolnienie nie przekracza 50% frekwencji, to zazwyczaj wszystko zależy od decyzji nauczyciela i często ewentualna ocena również opiera się na indywidualnych ustaleniach.
Uczeń pozostający na długoterminowym zwolnieniu z WF ma obowiązek być obecnym na zajęciach i pod opieką nauczyciela biernie uczestniczyć w zajęciach. W wyjątkowych sytuacjach, wyłącznie po przedstawieniu pisemnej zgody od rodziców lub prawych opiekunów, uczeń ten może udać się w tym czasie do biblioteki lub stołówki. Jeśli lekcje WF występują w planie jako pierwsze lub ostatnie, to — znów jedynie za zgodną prawnych opiekunów — uczeń może przebywać poza terenem szkoły. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku szkoła nie ponosi odpowiedzialności za to, co się dzieje z uczniem w tym czasie.
Sprawdź: Formy gramatyczne – określenie formy gramatycznej, przykłady, budowa
Rodzice pytają o zwolnienie z wychowania fizycznego:
Jak napisać zwolnienie z WF z powodu choroby?
Jeśli okres choroby nie przekracza tygodnia, zwolnienie z WF może napisać rodzic lub opiekun prawny. Powinno ono zawierać termin zwolnienia, imię i nazwisko ucznia, podpis rodzica oraz najważniejsze — podanie przyczyny.
Jak załatwić zwolnienie z wf na cały rok?
Zwolnienie z WF całoroczne może wystawić wyłącznie lekarz, najlepiej gdyby zaświadczenie pochodziło od lekarza specjalisty.
Czy psycholog może wystawić zwolnienie z WF?
Zwolnienie długoterminowe z WF może wystawić tylko psychiatra, ponieważ jest lekarzem. Psycholog natomiast może wystawić odpowiednie zaświadczenie o pogorszeniu stanu psychicznego ucznia, na podstawie którego można spróbować uzyskać zwolnienie np. u lekarza pediatry. Jeśli okres zwolnienia nie przekraczałby miesiąca, to być może nauczyciel WF-u uwzględniłby zwolnienie z wf od psychologa, ale nie jest to pewne.
Czy ginekolog może wystawić zwolnienie z WF?
Ginekolog, podobnie jak każdy inny lekarz, może wystawić zwolnienie z WF, zarówno długo-, jak i krótkoterminowe.
Co to znaczy niedyspozycja na WF?
Niedyspozycja na WF dotyczy dziewczynek i oznacza, że nie mogą chwilowo wykonywać ćwiczeń z powodu miesiączki. Zazwyczaj nauczyciel umożliwia zgłoszenie „niedyspozycji” przynajmniej raz w miesiącu.