Białko w moczu w ciąży czyli białkomocz [Przyczyny, Objawy, Leczenie]

W ciąży zmienia się wiele parametrów fizjologicznych, a normy dla niektórych z nich różnią się nawet w zależności od tygodnia ciąży, np. u większości kobiet pojawia się białko w moczu w ciąży. Jego śladowe ilości nie są niczym niezwykłym i nie stanowią powodu do niepokoju, jednak większe stężenie białka w moczu ciężarnej może być sygnałem nadchodzących problemów, takich jak np. zatrucie ciążowe czyli gestoza. Z tego względu ciężarne, u których zaobserwowano białko w moczu powinny przebywać pod szczególną kontrolą lekarza.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Białko w moczu w ciąży nie jest niczym niezwykłym. Niewielkie jego ilości obserwuje się nawet u 70% ciężarnych. Norma wynosi w tym wypadku aż 300 mg/dobę.
  • W większości przypadków śladowe ilości białka w moczu w ciąży są efektem obniżonego progu filtracyjnego nerek ciężarnej. Wynika to ze zwiększonego obciążenia nerek, spowodowanego większą objętością krwi krążącej w krwiobiegu. Czasem białkomocz może pojawić się także w wyniku wzmożonego wysiłku lub intensywnego stresu, któremu została poddana kobieta w ciąży.
  • Z patologicznych przyczyn obecności podwyższonego stężenia białka w moczu u kobiet w ciąży wymienia się: infekcje układu moczowo-płciowego, cukrzycę oraz zatrucie ciążowe.
  • Zatrucie ciążowe (gestoza) stanowi poważne powikłanie, któremu oprócz białkomoczu towarzyszą także m.in. obrzęki i nadciśnienie. Wymaga ono natychmiastowego leczenia, w przeciwnym razie może zagrażać zdrowiu i życiu matki i dziecka.
  • Mocz do badania powinien zostać pobrany rano ze środkowego strumienia po wcześniejszym umyciu okolic intymnych. W przypadku dobowej zbiórki moczu należy przez 24 godziny zbierać mocz do jednego pojemnika, a następnie po wymieszaniu pobrać z niego niewielką próbkę do badania.
  • Leczenie białkomoczu powinno się opierać przede wszystkim na znalezieniu przyczyny źródłowej, bowiem obecność białka w moczu to zwykle jeden z objawów, a nie samodzielna jednostka chorobowa.
  • Ciężarna powinna również zadbać o odpowiednią profilaktykę, po to by zminimalizować ryzyko pojawienia się białka w moczu. Podstawą jest tu odpowiednia dieta oraz spożywanie dużej ilości płynów.

Białkomocz w ciąży

Właściwe funkcjonowanie układu moczowo-płciowego odgrywa niezwykle istotną rolę w prawidłowym przebiegu ciąży. Dlatego też tak ważne jest, aby każda kobieta w odmiennym stanie zwracała uwagę na dbałość o higienę okolic intymnych. Pomaga to zapobiec m.in. infekcjom układu moczowego, które mogą stanowić zagrożenie dla płodu. Z tego względu badanie ogólne moczu zwykle zlecane jest przez lekarza prowadzącego ciążę co miesiąc, na każdej wizycie.

Mocz do badania powinien zostać pobrany rano ze środkowego strumienia po wcześniejszym przemyciu okolic intymnych. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko zanieczyszczenia próbki moczu bakteriami bytującymi na skórze. Należy pamiętać, że niektóre parametry mogą się różnić właśnie ze względu na ciążę. Jednym z charakterystycznych odchyleń od typowych wyników badań jest białko w moczu w ciąży, które pojawia się nawet u 70% ciężarnych.

Białko w moczu u ciężarnej zazwyczaj pojawia się jako skutek obniżenia filtracyjnego progu nerkowego, spowodowanego zwiększonym obciążeniem nerek. W większości są to albuminy, czyli fizjologiczne białka osocza. Choć białkomocz w ciąży nie jest niczym niezwykłym, należy pamiętać że występujące w znacznych ilościach proteiny w moczu powinny zostać skonsultowane z lekarzem, mogą bowiem świadczyć o niebezpiecznych powikłaniach, zwłaszcza jeżeli obserwowane są także inne niepokojące objawy.

Śladowe ilości białka w moczu w ciąży

Śladowe ilości białka w moczu w ciąży są wynikiem zwiększonego obciążenia nerek związanego ze wzrostem objętości krwi krążącej, którą nerki muszą przefiltrować. Niewielki ślad białka w moczu w ciąży nie powinien być wykrywalny w trakcie rutynowego badania ogólnego moczu. Jeżeli na otrzymanych wynikach pojawia się informacja, że wykryto białko w moczu nawet w niewielkich ilościach, otrzymane parametry powinno się skonsultować z lekarzem. Takie śladowe ilości białka mogą wynikać także z nieprawidłowego przygotowania do badania (brak podmycia okolic intymnych) lub z infekcji dróg moczowych.

Białko w moczu – przyczyny

Przyszłe mamy często reagują niepokojem, gdy w wynikach badań widzą ślad białka w moczu w ciąży. Co oznacza i o czym świadczy białkomocz? W większości przypadków związany jest po prostu ze zwiększoną ilością krwi krążącej w krwiobiegu ciężarnej, a także większym obciążeniem organizmu kobiety. W ciąży poszerzeniu ulegają miedniczki nerkowe oraz moczowody, w efekcie czego obniża się próg filtracyjny nerek i niewielkie ilości osoczowych albumin przedostają się do moczu.

Kiedy jeszcze u przyszłej mamy pojawia się białko w moczu? Przyczyny to:

  • Infekcje pochwy lub dróg moczowych,
  • Upławy,
  • Wzmożony wysiłek fizyczny lub stres,
  • Gorączka,
  • Nieprawidłowe przygotowanie do pobrania moczu (brak zachowania higieny),
  • Niewydolność krążenia,
  • Zatrucie,
  • Dieta wysokobiałkowa,
  • Zapalenie stawów,
  • Gestoza – inaczej określana zatruciem ciążowym. Występuje zwykle w drugiej połowie ciąży i związana jest z uszkodzeniem nabłonka naczyniowego. Oprócz białka w moczu charakterystyczne dla niej są także obrzęki oraz zwiększone ciśnienie tętnicze krwi. Nieleczona może prowadzić do rzucawki, stanowiącej bezpośrednie zagrożenie życia matki i dziecka.

Białko w moczu – norma w ciąży

Wyniki moczu w ciąży zawsze powinny być konsultowane z lekarzem prowadzącym. Szczególnej uwagi wymaga białko w moczu. Wyniki wskazujące na jego śladowe ilości w badanej próbce zazwyczaj nie są niczym niepokojącym. Jeżeli chodzi o białko w moczu, norma (mg/dl lub mg/dobę) dla osób dorosłych wynosi 150 mg na dobę. Z kolei dla kobiet w ciąży wynosi ona aż 300 mg na dobę. Jeżeli pacjentka nie jest przeziębiona oraz nie ma infekcji układu moczowego, nawet niewielka ilość powinna być sygnałem, że ciężarna wymaga większej kontroli lekarskiej. Białkomocz w ciąży może być bowiem jednym z pierwszych symptomów zatrucia ciążowego.

Jeżeli badania jednorazowej próbki moczu nie pozwalają jednoznacznie postawić diagnozy, można wykonać oznaczenie poziomu białka w dobowej zbiórce moczu. W tym celu do jednego pojemnika zbiera się mocz z pełnych 24 godzin, a następnie pobiera z niego niewielką próbkę moczu.

Białko w moczu – objawy

Wysoki poziom białka w moczu wiąże się z wieloma innymi objawami towarzyszącymi. Pierwszym, widocznym już przy pobraniu jest pieniący się mocz. Za dużo białka w moczu zwykle towarzyszy zapaleniu dróg moczowych, które objawia się m.in.:

  • Pieczeniem w trakcie oddawania moczu,
  • Krwiomoczem,
  • Bólem w podbrzuszu lub dolnej części pleców,
  • Gorączką.

Jeżeli chodzi o białkomocz w ciąży, objawy które powinny wzbudzić niepokój i być natychmiast skonsultowane z lekarzem to:

  • Podwyższone ciśnienie krwi,
  • Obecność glukozy w moczu,
  • Obrzęki, zwłaszcza w okolicy twarzy lub kończyn.

Mogą być one symptomami cukrzycy lub groźnego zatrucia ciążowego. Inne objawy, które mogą świadczyć o gestozie to:

  • Zaburzenia widzenia,
  • Nudności i wymioty,
  • Bóle i zawroty głowy,
  • Gwałtowne przyrosty masy ciała,
  • Zmniejszone oddawanie moczu.

Na tego typu powikłania szczególnie narażone są ciężarne:

  • Bardzo młode lub powyżej 40 roku życia,
  • Pierworódki,
  • Z ciążą mnogą,
  • Nadwagą,
  • Cukrzycą,
  • Przewlekłą chorobą nerek,
  • Chorujące na choroby autoimmunologiczne.

Wczesne wykrycie zatrucia ciążowego daje spore szanse na wyleczenie, które jednak wymaga pozostawania w warunkach szpitalnych. Kiedy jednak parametry wrócą do normy, możliwy jest powrót ciężarnej do domu, oczywiście pod warunkiem pozostawania pod stałą opieką lekarza ginekologa. Cesarskie cięcie przeprowadza się wyłącznie wtedy, kiedy ciąża jest zaawansowana, a wdrożone leczenie nie przynosi oczekiwanych efektów.

Białkomocz w ciąży – leczenie

Jak zlikwidować białko w moczu? Przede wszystkim należy pamiętać o tym, by określić przyczynę źródłową. Tak naprawdę bowiem białko w moczu jest jedynie objawem innych schorzeń. Dlatego pierwszym krokiem do wyleczenia i przywrócenia prawidłowych wartości jest odpowiednia diagnostyka.

Jeżeli okaże się, że przyczyną jest infekcja układu moczowego, konieczna jest antybiotykoterapia, najlepiej celowana po wykonaniu posiewu moczu. Bezpiecznymi preparatami w ciąży są cefalosporyna lub amokscylina.

Ostre uszkodzenie nerek w ciąży, którego objawem również może być białkomocz, a dodatkowo wzrost kreatyniny, może z kolei wymagać wcześniejszego rozwiązania ciąży. Inną przyczyną białkomoczu w ciąży jest cukrzyca. W jej przypadku leczenie nie zawsze wymaga środków farmakologicznych, czasem wystarcza leczenie zachowawcze i dieta.

Jeżeli chodzi o białko w moczu, leczenie jest istotne, ale równie ważna jest odpowiednia profilaktyka. W ramach niej kobieta ciężarna powinna:

  • Pić minimum 2 litry wody dziennie,
  • Dbać o higienę intymną,
  • Przyjmować witaminę C w odpowiednich dawkach,
  • Unikać w swojej diecie wysoko przetworzonej żywności, a także tej zawierającej duże ilości soli. Warto natomiast wybierać produkty zawierające spore ilości białka,
  • Unikać przetrzymywania moczu,
  • Chronić organizm przed wyziębieniem.

Białkomocz w moczu w ciąży – pytania i odpowiedzi

Czy białko w moczu jest groźne w ciąży?

W niewielkich ilościach obecność białka w moczu w ciąży nie stanowi powodu do niepokoju. Jego pojawienie się spowodowane może być zwiększonym wysiłkiem fizycznym u ciężarnej oraz obniżeniem progu filtracyjnego nerek. Dopuszczalna norma wynosi 300 mg/ dobę. Z pewnością jednak powtarzająca się obecność białka w moczu ciężarnej powinna być powodem do bardziej szczegółowej kontroli stanu jej zdrowia.

Jak obniżyć białko w moczu w ciąży?

Obniżenie poziomu białka w moczu w ciąży możliwe jest poprzez stosowanie odpowiedniej diety: ubogiej w sól i wysoko przetworzone produkty. Warto również pić duże ilości płynów (minimum 2 litry dziennie) oraz unikać stresu i nadmiernego wysiłku. Ważną kwestią jest również dbałość o higienę, często bowiem obecność białka w moczu w ciąży spowodowana jest infekcją bakteryjną układu moczowo-płciowego.

Skąd się bierze białko w moczu w ciąży?

Obecność białka w moczu w ciąży zazwyczaj spowodowana jest obniżonym progiem filtracyjnym nerek. Wynika to z faktu, iż ilość krwi krążącej w organizmie matki znacznie wzrasta w ciąży, przez co nerki muszą wykonać o wiele cięższą pracę. Inną, częstą przyczyną białkomoczu w ciąży jest infekcja układu moczowo-płciowego lub zanieczyszczenie badanej próbki moczu przez brak odpowiedniej higieny. Wysokie wartości białka w moczu mogą być jednak spowodowane gestozą, czyli zatruciem ciążowym.

O czym świadczy białko w moczu w ciąży?

Białko w moczu w ciąży może świadczyć o infekcji bakteryjnej układu moczowo-płciowego, chorobach nerek, cukrzycy lub też zatruciu ciążowym. To groźne powikłanie ciążowe, które w porę nie zdiagnozowane i nie leczone może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia matki i dziecka.

Źródła:
  • Topham Peter, Choroby nerek przebiegające z białkomoczem, “Medycyna po Dyplomie” 2010, 19 (5).
  • Bręborowicz G.H. Położnictwo i ginekologia, tom. I , PZWL, Warszawa, 2007
  • Monika Lichodziejewska-Niemierko, Aleksandra Kicińska, Bolesław Rutkowski, Wpływ ciąży na funkcję i strukturę nerek, Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 4, 250–253

Dodaj komentarz

Dodatki ślubne

Bukiety ślubne

Bukiety ślubne są dobierane do sukni, dodatków i makijażu Panny Młodej oraz do garnituru Pana Młodego. Mogą też nawiązywać do wystroju sali lub kościoła. Na rozmowę z florystą albo kwiaciarką powinnaś...

Czytaj dalej →
Tata, Prawo, Rodzice

Urlop ojcowski: Czemu tak krótko?

Urlop ojcowski 2017: Zmiany, zmiany, zmiany Dziś rano odczytałem wiadomość na Facbooku od jednego z czytelników bloga, który poinformował mnie o zmianach w urlopach ojcowskich, które zaszły 2 stycznia 2016...

Czytaj dalej →
Niemowlę, Pielęgnacja niemowląt

Olej Kokosowy dla niemowląt i nie tylko

Legendy o Oleju Kokosowym Olej Kokosowy jest tak popularny, że doczekał się serii memów na swój temat. Pod niemalże każdym pytaniem w internecie o specyfiki do włosów, skóry i paznokci...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo