Skąpiec – streszczenie krótkie i szczegółowe. Poznaj najważniejsze informacje z lektury

Skąpiec to utwór autorstwa Moliera. Komedia po raz pierwszy na deskach teatru została wystawiona 9 września 1668 roku – jest to więc utwór barokowy, a uczniowie mają okazję zapoznać się z nim w 2. klasie szkoły średniej. Poniżej możesz zapoznać się z fabułą dramatu “Skąpiec” – przygotowane streszczenie szczegółowe zawiera wszystko, co trzeba wiedzieć.

Streszczenie “Skąpiec”

“Skąpiec” Moliera – streszczenie:

Eliza rozmawia ze swoim ukochanym Walerym, któremu zwierza się ze swych obaw. Jest przekonana, że jej ojciec nigdy nie zaakceptuje tego związku i wpadnie w szał, gdy się dowie. Walery odpowiada jej, że nie powinna przejmować się zdaniem innych. Przypomina o swoim poświęceniu dla tego uczucia – opu­ścił swój dom i oj­czy­znę, a także wyrzekł się dobrego pochodzenia i szlacheckiego nazwiska, aby być bliżej ukochanej. Zatrudnił się jako zarządca domu u Har­pa­go­na, chcąc podstępem zyskać jego przychylność i móc poślubić Elizę. Radzi ukochanej, aby znalazła sojusznika w swoim bracie Kleancie.

Kleant również znajduje się w nieciekawym położeniu. Opowiada siostrze o swojej miłości do biednej dziewczyny Marianny. Wie, że ojciec nie zgodzi się na ich związek, ponieważ panna nie ma posagu, a Harpagon jest chorobliwie skąpy. Kleant ubolewa również, że ojciec nie daje mu żadnych pieniędzy, chociaż wiadomo, że jest bardzo bogaty. Z tego powodu mężczyzna nie może wesprzeć swojej ukochanej Marianny i jej chorej matki.

Na scenę wkracza tytułowy Skąpiec – Harpagon. Z powodu swej chciwości nie czuje się on pewnie i wszystkich wokół podejrzewa o to, że czyhają na jego majątek i chcą go okraść. Oskarża o to m.in. Strzałkę, czyli służącego Kleanta. Gdy myśli, że został w pomieszczeniu sam, głośno przyznaje, że obawia się kradzieży, ponieważ chowa pieniądze w domu – w ogrodzie zakopał 10 tys. talarów w złocie. Nie wie, że świadkami tej wypowiedzi są Kleant i Eliza. W pewnym momencie orientuje się, że dzieci są w pokoju i próbuje odwrócić temat, mówiąc, że dobrze by było mieć taki majątek. Kleant jednak przerywa mu i stwierdza, że jego bogactwo to nie jest żadna tajemnica. Rozgniewany Harpagon oskarżą Kleanta o kradzież i rozrzutność, ponieważ ubiera się w zbyt dobre ubrania. Mężczyzna przyznaje, że kupuje stroje za pieniądze wygrane w karty. Nagle Harpagon oznajmia, że zamierza ożenić się z Marianną. Kleant jest przerażony.

Eliza dowiaduje się od ojca, że ten zamierza wydać ją za mąż za Anzelma – bardzo zamożnego, ale też dużo starszego mężczyznę. Ślub ma się odbyć jeszcze tego samego dnia wieczorem, mimo że Eliza stanowczo odmawia. Harpagon zamierza zapytać o radę rządcę Walerego. Dochodzi jednak do nieporozumienia. Walery jak zwykle pragnie przypodobać się pracodawcy, więc natychmiast przytakuje. Po chwili jednak orientuje się w sytuacji i zmienia zdanie, sugerując aby Harpagon dał córce czas na zastanowienie. Ten jednak podkreśla, że nie ma nad czym myśleć, ponieważ Anzelm jest gotów poślubić Elizę nawet bez posagu. Gdy Harpagon wychodzi, Walery uspokaja Elizę i obiecuje jej, że nie dopuści do ślubu. Prosi ją, aby udawała chorobę.

Po powrocie Harpagona Walery nadal odgrywa swoją rolę i podkreśla ostentacyjnie, że dziewczyna powinna być posłuszna i wdzięczna ojcu. Harpagon się uspokaja i wychodzi zadowolony.

Tymczasem Kleant zamierza wziąć pożyczkę u lichwiarza, aby wspomóc swoją ukochaną Mariannę. Jego służący Strzałka informuje go, że otrzyma pieniądze, ale warunki są bardzo niekorzystne – lichwiarz pożyczy mu 15 tys. na bardzo wysoki procent, ale tylko 12 tys. wypłaci w gotówce, resztę przekaże mu w formie sprzętów i rozmaitych przedmiotów. Mimo to Kleant zgadza się.

Niespodziewanie w domu pojawia się pośrednik Simon, z którym Strzałka negocjował warunki pożyczki. Ku zaskoczeniu Kleanta okazuje się, że to właśnie jego ojciec jest tajemniczym lichwiarzem. Między ojcem a synem dochodzi do kłótni. Harpagon ponownie zarzuca Kleantowi rozrzutność i twierdzi, że syn nie cofnie się przed niczym, aby zdobyć pieniądze. W związku z tym wyrzuca go z domu.

Do domu przychodzi swatka Frozyna, która pomaga Harpagonowi zdobyć rękę Marianny. Kobieta pomaga mu, ponieważ liczy na sowite wynagrodzenie. Dzieli się swoimi przemyśleniami ze Strzałką, ale ten tylko ją wyśmiewa. Twierdzi, że od tego skąpca nie dostanie żadnych pieniędzy.

Gdy Harpagon wraca, Frozyna informuje go, że plany matrymonialne są na najlepszej drodze. Marianna była zadowolona z propozycji i jeszcze tego wieczoru pojawi się na ślubie Elizy i Anzelma, a także na uczcie, którą wydaje Harpagon. Mężczyznę bardzo interesuje kwestia posagu Marianny, ale Frozyna zręcznie się wymiguje, podkreślając, że dziewczyna jest bardzo skromna i nie potrzebuje żadnych drogich rzeczy ani kosztowności – w związku z czym Harpagon będzie mógł na niej zaoszczędzić. Skąpiec nie jest przekonany, jego wątpliwości budzi też spora różnica wieku między nim a przyszłą żoną. Frozyna zapewnia go jednak, że Mariannie podobają się tylko starzy mężczyźni – minimum sześćdziesięciolatkowie. Kobieta mimochodem wspomina również o swoim wynagrodzeniu, podkreślając, że pieniądze są jej aktualnie bardzo potrzebne. Harpagon jednak zmienia temat i wychodzi. Frozyna jest wściekła i zamierza zdobyć pieniądze w inny sposób.

Trwają przygotowania do wieczornej uczty, nad którymi czuwa Harpagon. W jego uwagach kierowanych do służby przejawia się ogromne skąpstwo, co daje komiczny efekt. Po­ucza go­spo­dy­nię, aby delikatniej wycierała meble, bo inaczej je zniszczy. Służący Ździe­beł­ko i Szczy­gie­łek również dostają wyraźne instrukcje – mają dolewać gościom wina tylko, gdy wyraźnie się o nie upomną, pokazuje im także, jak mają stać i jak się zasłaniać, aby nikt nie dostrzegł brudnych i zniszczonych strojów. Eliza zostaje wyznaczona przez ojca do pilnowania, czy nikt ze służby nie ukradnie jedzenia lub zastawy.

Z powodu oszczędności służący Jakub pełni jednocześnie funkcję kucharza i stangreta. Prosi Harpagona o pieniądze na przygotowanie kolacji. Gospodarz nie jest jednak zbyt szczodry, a całą sytuację wykorzystuje Walery, który – aby zyskać przychylność skąpca – stwierdza, że dobry kucharz umie stworzyć wykwintny pożywny posiłek z podstawowych produktów. Harpagon oczywiście ochoczo przytakuje i rozkazuje Jakubowi stworzyć kolację na 8 osób, chociaż zaproszono 10. Planowane menu jednak nie podoba się gospodarzowi z uwagi na ewentualne koszty. Wówczas znów wypowiada się Walery: „po to się je, aby żyć, a nie po to żyje, aby jeść” i deklaruje, że sam przygotuje ucztę.

W międzyczasie Harpagon każe Jakubowi siodłać konie, aby były gotowe na przejażdżkę na jarmark. Służący odmawia, ponieważ konie są w fatalnym stanie – wygłodzone i wychudzone – istnieje obawa, że po drodze umrą. Znów wtrąca się Walery, który chce poprosić sąsiada, aby zastąpił Jakuba w roli stangreta. Dochodzi między nimi do sprzeczki, zdenerwowany Jakub wyrzuca gospodarzowi, że wśród paryżan uchodzi on za skąpca, brudasa i lichwiarza. W złości Harpagon bije służącego. Po ponownej kłótni z Walerym Jakub obiecuje sobie, że odegra się na rządcy.

Do domu przybywają goście – Marianna z Frozyną. Młoda panna wyraźnie nie jest zachwycona małżeństwem ze starszym panem, a swoimi wątpliwościami dzieli się ze swatką. Ujawnia również, że jest zakochana w młodym mężczyźnie, którego tożsamości jeszcze nie poznała. Frozyna odpowiada jej, że lepiej poślubić starszego, zamożnego mężczyznę, ponieważ ten szybko umrze i pozostawi jej majątek. Na widok Harpagona dziewczyna wpada w jeszcze większe przerażenie i milczy, a Frozyna przekonuje mężczyznę, że to wynika ze skromności. Harpagon poniża przy wszystkich swoją córkę Elizę, co jeszcze bardziej zniechęca do niego Mariannę.

Nagle do pokoju wchodzi Kleant (to on jest tajemniczym nieznajomym, w którym zakochała się Marianna). Udaje, że przemawia w imieniu ojca, ale tak naprawdę wyznaje ukochanej miłość. Chwilę później okazuje się, że syn postanowił zagrać na nosie Harpagonowi i rozkazał przyniesienie do salonu koszy z owocami i drogimi przekąskami. Skąpiec jest wściekły, tym bardziej, że syn wręcza jeszcze Mariannie pierścień z brylantem należący do Harpagona. Ten może tylko bezczynnie patrzeć i wściekać się na syna.

Harpagon wychodzi, a tymczasem Kleant, Eliza i Marianna dzielą się z Frozyną swoimi problemami. Kobieta postanawia pomóc zakochanym. Zamierza się posłużyć podstępem – przyprowadzi kobietę, która będzie udawała bardzo zamożną i zaproponuje Harpagonowi małżeństwo. Chciwy bohater na pewno się zgodzi i zrezygnuje z poślubienia ubogiej Marianny.

Po powrocie Harpagon widzi, jak Kleant całuje Mariannę w rękę. Jest przekonany, że między tą dwójką coś jest, dlatego nie pozwala synowi towarzyszyć panią na jarmarku. Skąpiec przygotowuje podstęp – pyta Kleanta, co sądzi o przyszłej pannie młodej. Ten odpowiada, że niezbyt mu się podoba. W odpowiedzi Harpagon wyraża ubolewanie, ponieważ ze względu na sporą różnicę wieku chciał zrezygnować z zaręczyn i uczynić Mariannę żoną Kleanta, ale skoro nie przypadła mu do gustu, to zrezygnuje z planu. Ucieszony młodzieniec natychmiast ujawnia swoje prawdziwe uczucia. Zdenerwowany Harpagon wykrzykuje, że Kleant nigdy nie poślubi ukochanej. W efekcie kłótni gospodarz wydziedzicza syna i ponownie wyrzuca go z domu.

Z ogrodu przychodzi Strzałka, który niesie dużą szkatułkę. Okazuje się, że w środku jest zakopany przez Harpagona skarb – 10 tys. talarów w złocie. Strzałka wraz z Kleantem uciekają. Chwilę później skąpiec odkrywa zniknięcie pieniędzy i wpada w histerię. Zaczyna krzyczeć, wzywać pomocy, zachowuje się jakby postradał zmysły. Stratę skarbu przeżywa jakby stracił ukochaną osobę. Zaczyna obwiniać wszystkich wokół, aż w końcu rzuca oskarżenie na samego siebie.

Do domu przybywa komisarz. Zgodnie z obietnicą Jakub postanawia zemścić się na Walerym i rzuca na niego podejrzenie. Mówi, że widział go w momencie wykopywania skarbu. Wściekły Harpagon zaczyna krzyczeć na zarządce, a ten zaskoczony myśli, że chodzi o jego skrywane uczucie do Elizy. Wyznaje, że chciałby ją poślubić i już potajemnie zdążyli się zaręczyć.

W domu zjawia się Anzelm. Na wieść o zaręczynach Elizy i Walerego oznajmia, że nie zamierza żenić się z kobietą wbrew jej woli. W tym momencie Har­pa­gon na­ka­zu­je Ko­mi­sa­rzo­wi spisanie wszyskich występków Walerego. Ten postanawia się bronić i wyznaje, że pochodzi z bardzo dobrej rodziny z Neapolu, jego ojcem jest Tomasza d’Alburci, który kilkanaście lat temu uciekł z Włoch, ale w czasie podróży statkiem doszło do tragedii. Mały Walery przeżył i został wychowany przez hiszpańskiego kapitana. Przedstawia dowody: pie­częć ojca oraz bran­so­le­tę mat­ki. Postanowił odszukać ojca, ale w międzyczasie poznał Elizę i zakochał się.

Niespodziewanie Marianna stwierdza, że jest zaginioną siostrą Walerego. Ona i matka nie miały tyle szczęścia. Zostały schwytane i były więzione przez korsarzy. Wró­ci­ły do Ne­apo­lu, ale oka­za­ło się, że ich do­by­tek zo­stał sprze­da­ny. W tym momencie Anzelm wyznaje, że to on jest Tomaszem d’Alburci, nie mogł wrócić do Neapolu, a w obawie przed prześladowanie osiadł w Paryżu pod zmienionym nazwiskiem. Następuje wielkie i pełne wzruszeń powitanie rodziny.

Harpagon tymczasem cały czas mówi tylko o skradziony pieniądzach i żąda od Walerego ich zwrotu. W rozmowę włącza się Kleant, który mówi ojcu, że odzyska szkatułkę, jeśli zgodzi się na ślub Elizy z Walerym i jego z Marianną. Anzelm obiecuje pokryć koszty obu ślubów. Harpagon odzyskuje pieniądze i podczas gdy wszyscy wspólnie cieszą się ze szczęśliwego obrotu spraw, on tuli szkatułkę.

Zobacz: Motyw podróży w literaturze. W jakich lekturach odnajdziemy przykłady wędrowców?

Molier “Skąpiec” – streszczenie krótkie

“Skąpiec” – krótkie streszczenie:

W jednym z paryskich domów mieszka chorobliwie skąpy Harpagon wraz z dwójką dzieci – Elizą i Kleantem, z którymi ma bardzo złe relacje. Nie tylko żałuje im pieniędzy na wszystko, ale również nie szanuje ich uczuć – Elizę zamierza wydać za mąż za starszego Anzelma wbrew jej woli, a Kleant ma poślubić znajomą wdowę. Sam Harpagon postanawia ożenić się z młodą Marianną, w której zakochany jest również Kleant. Tymczasem ukochany Elizy Walery zatrudnia się w jej domu jako rządca, aby być w pobliżu i zdobyć przychylność ojca.

Wkrótce do domu przybywa swatka Frozyna, która zapewnia, że młoda Marianna gustuje w starszych mężczyznach i będzie wspaniałą żoną. Wieczorem ma się zjawić na ślubie Elizy i Anzelma, gdzie dojdzie do oficjalnego zapoznania. Przygotowania do kolacji upływają pod znakiem ciągłej kłótni – Harpagon żałuje pieniędzy na jedzenie oraz na nakarmienie koni.

W końcu do domu skąpca przybywa Marianna, która odczuwa wstręt na widok gospodarza. Jednocześnie na jaw wychodzi, że jej tajemniczy ukochany jest synem Harpagona. Główny bohater dostrzega, że Kleanta i Mariannę coś łączy, a w wyniku podstępu skłania syna do wyjawienia prawdy. Mimo jego próśb, Harpagon nie zgadza się na małżeństwo zakochanych.

Wkrótce okazuje się, że z ogrodu zniknęła zakopana szkatułka z pieniędzmi. Harpagon wpada w furię i zachowuje się jak osoba niespełna rozumu. Podejrzenie pada na Walerego. W wyniku nieporozumienia rządca przyznaje się, ale do potajemnych zaręczyn z Elizą. Aby oczyścić swoje dobre imię, przyznaje, że jest synem Tomasza d’Alburci. W dzieciństwie ocalał z katastrofy, ale stracił całą rodzinę. Okazuje się, że Marianna jest jego siostrą, która szczęśliwie również przeżyła wraz z matką. Tymczasem Anzelm niespodziewanie oświadcza, że to właśnie on Tomaszem d’Alburci. Wszystko kończy się szczęśliwie. Kleant oznajmia ojcu, że odda mu szkatułkę, jeśli ten zgodzi się na małżeństwa. Młodzi odzyskują więc szczęście, a Harpagon swoje ukochane pieniądze.

Sprawdź: Epoki literackie po kolei. Wszystko, co trzeba wiedzieć, w pigułce!

Skąpiec – bohaterowie

Streszczenie lektury Skąpiec to jednak nie wszystko, przyda się również wiedza na temat poszczególnych bohaterów.

Bohaterowie Skąpca:

• Harpagon – chorobliwie skąpy mieszczanin z Paryża. Kocha pieniądze bardziej niż własne dzieci. Nie obchodzą go uczucia innych, jest ogromnym egoistą i materialistą. Jest w stanie dla pieniędzy poświęcić szczęście najbliższych. Jego skąpstwo stało się już znane w całym mieście, a on sam stał się pośmiewiskiem. Mimo zgro­ma­dzo­ne­go ma­jąt­ku, zaj­mu­je się li­chwą, która nie cieszy się społecznym uznaniem. Kradzież szkatułki jest dla niego większą tragedią niż śmierć – własna lub dzieci. Odzyskuje spokój dopiero wraz z pieniędzmi.
• Kleant – syn Harpagona, zakochany w Mariannie. Nienawidzi ojca i dąży do osobistego szczęścia.
• Eliza – córka Harpagona, potajemnie zaręczona z Walerym. Cierpi, bo ojciec traktuje ją jak zbędny w domu przedmiot. Planuje wbrew jej woli wydać ją za mąż za starszego Anzelma.
• Walery – syn Anzelma, rządca w domu Harpagona, kocha Elizę. Stara się za wszelką cenę zdobyć przychylność pana domu, aby móc poślubić ukochaną.
• Marianna – córka Anzelma, mieszka z matką – żyją bardzo ubogo. Dziewczyna zakochana jest Kleancie, ale ma wyjść za Harpagona, do którego odczuwa wstręt.
• Anzelm – ojciec Walerego i Marianny, ubiega się o rękę Elizy. Jego prawdziwą tożsamość poznajemy dopiero na końcu. Okazuje się, że to pochodzący z Neapolu Tomasza d’Alburci.
• Frozyna – zawodowa swatka, która zamierza połączyć Harpagona z Marianną. Liczy, że sporo na tym zarobi. Gdy okazuje się, że skąpiec nie zamierza jej zapłacić, postanawia pomóc młodym zakochanym.

Sprawdź: Zwolnienie z WF – kto może je wystawić? Jak uzyskać zwolnienie całoroczne? Procedura może zostać utrudniona

Rodzice i uczniowie pytają o streszczenie – “Skąpiec”

Zobacz też:

• Znęcanie się psychiczne w szkole. Konsekwencje mogą być bardzo poważne. Jak walczyć z przemocą rówieśniczą?
• Środki stylistyczne i ich funkcje [podział, rodzaje oraz przykłady środków stylistycznych]
• Co to jest forma gramatyczna? Jak ją określić? Sprawdź najważniejsze informacje o przykłady