Znieczulenie ogólne: jak narkoza wygląda w praktyce?
Znieczulenie ogólne to wspaniały wynalazek medycyny, który pozwala na sprawne i bezbolesne przeprowadzenie wielu zabiegów i operacji. Nawet nie chcemy sobie wyobrażać, jak wyglądał świat medycyny i przeprowadzane operacje, zanim wymyślono narkozę. Jak każda interwencja medyczna również znieczulenie ogólne ma swoje skutki uboczne – na szczęście powikłania po znieczuleniu ogólnym nie pojawiają się często. Na czym polega znieczulenie ogólne? Jakie są wskazania, a jakie przeciwwskazania przy narkozie? Jak długo trwa? Czy jest możliwe wybudzenie się podczas operacji?
Rodzaje znieczulenie ogólnego
Narkoza i znieczulenie ogólne to jedno i to samo – ta pierwsza nazwa uważana jest za historyczną, choć nadal jest powszechnie stosowana. Jakie wyróżnia się rodzaje znieczulenia ogólnego?
Znieczulenie ogólne dożylne
Znieczulenie ogólne dożylne (lub inaczej znieczulenie krótkotrwałe dożylne) stosuje się przy zabiegach i operacjach trwających najwyżej kilkanaście minut. Pacjentowi podawany jest lek przeciwbólowy i środek nasenny, których pojedyncza dawka działa około 5-6 minut – po tym czasie należy podać następną dawkę leku. Znieczulenie ogólne dożylne stosuje się do zabiegów takich jak nastawienie złamania czy łyżeczkowania jamy macicy. Podczas znieczulenia krótkotrwałego pacjent oddycha samodzielnie. Taka narkoza bez intubacji jest lepiej przyjmowana przez pacjentów.
Znieczulenie ogólne dotchawicze
Znieczulenie ogólne dotchawicze jest najpopularniejszą formą znieczulenia ogólnego. Jest wykorzystywane do większości operacji, również tych ciężkich i długotrwałych. Poza lekiem przeciwbólowym i nasennym podawany jest również środek zwiotczający mięśnie. Przed przystąpieniem do podania znieczulenia pacjent jest podłączany do aparatury monitorującej: zakładane są elektrody EKG, mankiet do mierzenia ciśnienia krwi oraz pulsoksymetr, które informują lekarzy o bieżącym stanie pacjenta. Zazwyczaj przed zabiegiem podaje się pacjentowi tlen przez maskę, aby zapewnić niezbędną rezerwę tlenową. Następnie podaje się pacjentowi leki przeciwbólowe, usypiające i zwiotczające (premedykacja), aby przeprowadzić skutecznie intubację i podłączyć chorego do respiratora. W dalszej kolejności podtrzymuje się znieczulenie, podając środek znieczulający dożylnie lub wziewnie. Pod koniec zabiegu stopniowo zmniejsza się podawanie anestetyków.W przypadku tego typu znieczulenia konieczna jest intubacja pacjenta, który nie może oddychać samodzielnie.
Etapy znieczulenia ogólnego:
- wprowadzenie znieczulenia czyli indukcja – przed rozpoczęciem podawania znieczulenia najczęściej pacjentowi podaje się maskę z tlenem. Ma to na celu zwiększenie utlenowania krwi, gdyż znieczulenie ogólne może wpłynąć na spłycenie oddechu pacjenta. Około 30-60 sekund po założeniu wenflonu i podaniu leków pacjent zapada w sen. W dalszej kolejności podawane są środki zwiotczające mięśnie, na skutek czego dochodzi do bezdechu i zachodzi konieczność wprowadzenia oddechu zastępczego;
- intubacja tchawicy – pacjentowi zapewnia się dopływ powietrza do płuc poprzez założenie rurki intubacyjnej przez jamę ustną do tchawicy;
- podtrzymanie znieczulenia – na dalszym etapie pacjentowi podaje się leki przeciwbólowe oraz zwiotczające mięśnie . Możliwe jest także podanie środków wziewnych przez rurkę intubacyjną;
- wybudzenie pacjenta – po zakończeniu operacji zaprzestaje się podawania leków podtrzymujących znieczulenie ogólne. Czasami zachodzi też konieczność podania środków odwracających znieczulenie ogólne. Na koniec, po przeanalizowaniu stanu pacjenta, usuwana jest rurka intubacyjna z tchawicy.
Jak długo trwa narkoza?
Długość trwania narkozy jest uzależniona od jej rodzaju oraz podawanych lekarstw. Podczas zabiegu leki znieczulające, usypiające i zwiotczające podawane są na bieżąco – dopiero pod koniec operacji ich ilość jest stopniowo zmniejszana, aby wybudzenie z narkozy było łagodne.
Wybudzenie w trakcie operacji
Wybudzenie w trakcie operacji zdarza się rzadko – dotyczy 1: 19600 pacjentów. Według statystyk najczęściej w trakcie operacji wybudzają się kobiety ciężarne podczas zabiegu cesarskiego cięcia – wynika to ze specyfiki znieczuleń kobiet w ciąży. Wybudzenie się w trakcie operacji nazywane jest narkozą świadomą. Ból nie jest jednak odczuwany w każdym przypadku – wielu pacjentów zachowuje jedynie świadomość, kiedy czucie jest nadal wyłączone.
Leki znieczulenia ogólnego
Środki znieczulenia ogólnego (leki anestetyczne) to szeroka grupa substancji wykorzystywanych powszechnie przy wszelkiego rodzaju znieczuleniach. Anestetyki dzielimy na środki nasenne (najpopularniejsze to ketamina, benzodiazepiny), środki przeciwbólowe, czyli opioidy (morfina, fentanyl) oraz leki zwiotczające mięśnie (atrakurium, sukcynylocholina). Anestetyki to również środki wziewne, takie jak podtlenek azotu, halotan czy desfluran.
Lekarz od narkozy
Lekarz od narkozy to nie kto inny jak anestezjolog. To specjalizacja obejmująca, poza umiejętnością znieczulenia podczas operacji i leczenia bólu, również resuscytację oraz leczenie pacjentów na oddziale intensywnej terapii. Uważa się powszechnie, że anestezjologia jest jedną z najcięższych specjalizacji lekarskich i jest związana z ogromnym stresem oraz koniecznością podejmowania szybkich decyzji, które nie raz decydują o życiu lub śmierci pacjenta. Do wyjątkowo trudnych wyzwań tej specjalizacji należy również uśmierzanie bólu pacjentów z chorobami nowotworowymi oraz rozmowy z bliskimi osób cierpiących na choroby terminalne.
Wywiad anestezjologa przed znieczuleniem ogólnym
Anestezjolog poza pytaniem o wiek, wzrost, masę ciała i nałogi zada wiele innych pytań dotyczących naszego zdrowia. Poruszanymi kwestiami będzie z pewnością nasza skłonność do omdleń lub pocenia się, zaobserwowane ostatnio osłabienie, szybkie męczenie się, ból w klatce piersiowej (np. związany z wysiłkiem), pojawienie się kołatania serca czy bólu podczas oddawania moczu. Ważna będzie również nasza skłonność do siniaków, przedłużone krwawienie w wyniku skaleczeń oraz bóle kręgosłupa. To jednak nie wszystko. Anestezjolog zapyta nas również o stan zębów (ewentualna próchnica, paradontoza), uczulenia, chrapanie i choroby przewlekłe. Kobiety będą też pytane o datę pierwszej miesiączki oraz ostatnią ciążę. Jeśli z pewnych powodów te pytania są dla Ciebie trudne, wywiad dobrze jest przeprowadzić w warunkach zapewniających intymność. Zatajenie jakiejkolwiek informacji przed anestezjologiem może grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dobrym przykładem może być np. podanie niewłaściwej wagi ciała, które sprawi, że lekarz może zaaplikować złą dawkę środków nasennych i znieczulających podczas zbiegu.
Znieczulenie ogólne przeciwwskazania
Istnieje szereg przeciwwskazań do wykonania znieczulenia ogólnego. Są to przede wszystkim niewyrównane choroby układu krążenia i nerek, niewydolność oddechowa, infekcja dróg oddechowych oraz nieregulowana cukrzyca i problemy z tarczycą. Wszystkie choroby przewlekłe i bieżące dolegliwości trzeba zgłosić podczas wywiadu z anestezjologiem.
Znieczulenie ogólne: ryzyko powikłań
Znieczulenie ogólne u dorosłych: powikłania
Znieczulenie ogóle może dawać powikłania. Najczęściej pojawiają się wymioty, nudności i złe samopoczucie, które może trwać nawet kilka dni po zabiegu. Zawroty głowy i niewyraźne widzenie zazwyczaj spowodowane są odwodnieniem organizmu – w takim wypadku pacjentowi podawane są płyny. Dość często spotykanym powikłaniem są również bóle głowy, świąd skóry oraz ból i zsinienie w miejscu wkłucia. Po znieczuleniu ogólnym może pojawić się też chrypka, uszkodzenie ust, języka, zębów lub gardła.
Poważne powikłania po znieczuleniu ogólnym to między innymi zaburzenia oddychania, krążenia, hipertermia, atak serca, udar mózgu czy uszkodzenia tchawicy. Zdarza się też zachłyśnięcie się treścią żołądkową, co może prowadzić do zapalenia płuc. Śmierć z powodu znieczulenia ogólnego zdarza się w 1 na 10 tys. przypadków. Statystyka ta jednak nie dotyczy kobiet w ciąży, w przypadku których to ryzyko jest znacznie większe ze względu na specyfikę znieczulenia.
Znieczulenie ogólne u dzieci: powikłania
W przypadku dzieci im krótsze znieczulenie ogólne tym lepiej – niektóre badania pokazują, że znieczulenia we wczesnym wieku (do 3 lat) mogą mieć negatywny wpływ na rozwój dzieci, w szczególności na rozwój mózgu. Z tego powodu, jeśli istnieje konieczność znieczulenia ogólnego, dobrze, aby przeprowadzany zabieg lub operacja trwała jak najkrócej, minimalizując w ten sposób skutki uboczne podania narkozy.
Jak przygotować się do znieczulenia?
Przed operacją lub zabiegiem zazwyczaj zostajemy skierowani do anestezjologa, który oprócz szczegółowego wywiadu poinformuje nas, jak przygotować się do operacji. Tydzień przed zabiegiem nie można przyjmować żadnych preparatów rozrzedzających krew oraz kwasu acetylosalicylowego. Nie należy jeść ani pić na 6 godzin przed podaniem znieczulenia (ryzyko zachłyśnięcia się pokarmem) oraz nie przyjmować żadnych leków przeciwbólowych. Podczas operacji nie możemy mieć również żadnej biżuterii, protezy dentystycznej i należy zmyć lakier do paznokci.
Znieczulenie ogólne a katar
W czasie infekcji wywołującej nieżyt nosa zazwyczaj nie przeprowadza się znieczulenia ogólnego. Może to wywołać problemy z oddychaniem podczas zabiegu. O szczegółach jednak warto porozmawiać ze swoim anestezjologiem.
Inne rodzaje znieczuleń do operacji
Znieczulenie miejscowe
Znieczulenie miejscowe, znieczulenie przewodowe oraz regionalne polega na blokowaniu czucia w określonym miejscu ciała za pomocą przerwania przewodnictwa nerwowego w pniach nerwowych konkretnego układu. Znieczulenie to jest stosowane np. w przypadku zabiegów dentystycznych, kiedy konieczne jest uśpienie nerwów jedynie w określonym miejscu, w tym czasie zachowując pełną świadomość pacjenta.
Rodzaje znieczuleń do operacji: blokady centralne
Blokady centralne to leki wywołujące przerwanie czucia, podawane do organizmu przez rdzeń kręgowy. W tej grupie rozróżniamy znieczulenie zewnątrzoponowe oraz znieczulenie podpajęczynówkowe.
Lepsze znieczulenie ogóle czy w kręgosłup?
Odpowiedni rodzaj znieczulenia jest ustalany w czasie konsultacji anestezjologicznej przed przeprowadzonym zabiegiem. Znieczulenie zewnątrzoponowe uważane jest za mniej inwazyjne od znieczulenia ogólnego. Jeśli jednak istnieją przeciwwskazania do tego typu znieczulenia, np. w wyniku ran w miejscu wkłucia czy wad kręgosłupa, konieczne jest wykonanie znieczulenia ogólnego.
Znieczulenie ogólne jest konieczną procedurą podczas wielu zabiegów, które bez niej byłyby niemożliwe lub trudne ze względu na ból, lub reakcje obronne pacjenta. Niestety, znieczulenie ogólne, jak każda interwencja medyczna w nasz organizm, może skutkować powikłaniami. Nie muszą się one jednak pojawić. Wszelkie obawy związanie ze znieczuleniem ogólnym koniecznie trzeba omówić podczas wywiadu z lekarzem anestezjologiem, który wytłumaczy wszystkie procedury i odpowie na pytania i wątpliwości pacjenta.
Zobacz też:
- Rodzaje znieczulenie ogólnego
- Jak długo trwa narkoza?
- Wybudzenie w trakcie operacji
- Leki znieczulenia ogólnego
- Lekarz od narkozy
- Znieczulenie ogólne przeciwwskazania
- Znieczulenie ogólne: ryzyko powikłań
- Znieczulenie ogólne u dzieci: powikłania
- Jak przygotować się do znieczulenia?
- Znieczulenie ogólne a katar
- Inne rodzaje znieczuleń do operacji
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
Te gry mają sens. 6 wartościowych aplikacji dla dzieci, które przetestowałyśmy z córką
Strój galowy do szkoły. Jak powinien wyglądać ubiór na specjalne okazje?
Przecieki matura 2024. Te zadania na pewno pojawią się na egzaminie!
Jak obliczyć średnią na koniec roku i na semestr? Niektórzy popełniają prosty błąd
- Rodzice.pl
- Rodzice
- Zdrowie rodziców
- Znieczulenie ogólne: jak narkoza wygląda w praktyce?
Jak wrócić do formy po ciąży? Proste sposoby na dobre samopoczucie i więcej energii na co dzień!
Zawsze byłam aktywna: ćwiczyłam, pływałam, regularnie odwiedzałam siłownię. I to wcale nie ze względu na chęć utrzymania ładnej figury, a czegoś zupełnie innego: dobrego samopoczucia. Sport sprawia, że mam więcej...
Czytaj dalej →Osteoporoza a ciąża i karmienie piersią
Czy duży spadek gęstości kości podczas ciąży i karmienia piersią może mieć wpływ na większe prawdopodobieństwo zachorowania na osteoporozę w okresie pomenopauzalnym? Jak często występuje osteoporoza w ciąży i kto...
Czytaj dalej →3 naturalne antybiotyki w diecie dziecka
Większość rodziców traktuje antybiotyki jako ostateczność. Nic dziwnego! Kupione w aptece specyfiki niszczą zarówno dobre, jak i złe bakterie, co niesie za sobą szereg konsekwencji. Pierwsze skutki uboczne antybiotykoterapii pojawiają...
Czytaj dalej →Suchość pochwy: przyczyny i sposoby leczenia
Suchość pochwy to wstydliwy problem, który dotyka kobiet w każdym wieku, chociaż często uważa się, że dotyczy głównie kobiet w okresie menopauzy oraz tuż po niej. Problem ten jest bardzo...
Czytaj dalej →Ból podbrzusza: te kilka rzeczy warto wiedzieć o bólu w dole brzucha!
Jednym z najczęściej zgłaszanych przez pacjentów objawów są dolegliwości bólowe brzucha, a w przypadku kobiet – zwłaszcza ból podbrzusza. Najczęściej kojarzony jest z menstruacją, jednak może towarzyszyć również różnego rodzaju...
Czytaj dalej →Mięśniaki macicy a ciąża
Czym są mięśniaki macicy? Skąd się biorą? Jak przebiega ich leczenie? Czy mając te łagodne nowotwory można zajść w ciążę i czy jest to bezpieczne? Mięśniaki macicy Mięśniaki macicy to...
Czytaj dalej →Gonadotropina kosmówkowa: jej poziom podpowie, czy ciąża rozwija się prawidłowo
Gonadotropina kosmówkowa to hormon oznaczany skrótem HCG. Podwyższony poziom B HCG jest pierwszym wiarygodnym badaniem wskazującym na ciążę. Hormon ten jest produkowany przez zarodek rozwijający się w macicy, a następnie przez...
Czytaj dalej →Jak schudnąć po ciąży bez diety?
Po porodzie często pojawia się pytanie, jak zmienić swój sposób żywienia, aby nie głodować, zachować wysoką jakość pokarmu, a jednocześnie chudnąć? Ciąża to wyjątkowy stan, w czasie którego dochodzi do...
Czytaj dalej →Wysypka bostońska u dzieci
Wysypka bostońska to choroba wywołana wirusem Coxackie A oraz B, a także wirusem ECHO. Uznawana jest za typową chorobę wieku dziecięcego, ale dotyka także osoby dorosłe. Bardzo często wysypka bostońska mylona...
Czytaj dalej →Jakie leki na anginę?
Jakie leki na anginę? Pytanie to zadaje sobie wielu rodziców. Niepewność dotyczy zwłaszcza kwestii takiej, czy na anginę stosuje się antybiotyki. Jak przebiega leczenie anginy? Jakimi domowymi sposobami można wspomóc...
Czytaj dalej →Kiedy warto zrobić cytologię?
Cytologia jest badaniem, które trwa bardzo krótko, jest bezbolesne a może wybawić nas od poważnych problemów zdrowotnych a nawet uratować nam życie. To przesiewowe badanie w kierunku raka szyjki macicy...
Czytaj dalej →Celiakia
“Gluten” – modne w ostatnich miesiącach słowo, którego popularność stale wzrasta. A może nie tyle “gluten” co raczej słowa “bez glutenu”. Szał na dietę bezglutenową trwa i coraz więcej osób...
Czytaj dalej →Płonica u dzieci i u dorosłych [sposoby zakażenia, objawy, leczenie i powikłania]
Płonica, inaczej określana również mianem szkarlatyny, to jedna z bardziej niebezpiecznych chorób wieku dziecięcego. Wywoływana jest przez tę samą bakterię, która odpowiada za powszechnie występujące anginy, czyli paciorkowca. Jej objawy...
Czytaj dalej →Bezdech senny u dzieci i dorosłych [przyczyny, diagnostyka i leczenie]
Bezdech senny to zaburzenie snu, które dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. W czasie bezdechu występuje chwilowy zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe, co prowadzi do upośledzenia wymiany oddechowej w płucach....
Czytaj dalej →Sól fizjologiczna do oka – Czy przemywanie oczu solą fizjologiczną jest bezpieczne?
Sól fizjologiczna jest to roztwór izotoniczny chlorku sodu. Roztwór ten jest obojętny dla tkanek i nie powoduje podrażnień, dlatego bez obaw można go stosować do przemywania, przepłukiwania lub do nawilżania...
Czytaj dalej →Jaki prezent zrobić świadkom na weselu?
Wesele to bardzo stresujący moment. Nie tylko młoda para ma dużo spraw na głowie, ale również i świadkowie wkładają mnóstwo swojej pracy, aby każdy element przyjęcia był jak najdokładniej dopracowany....
Czytaj dalej →Urlop ojcowski: Czemu tak krótko?
Urlop ojcowski 2017: Zmiany, zmiany, zmiany Dziś rano odczytałem wiadomość na Facbooku od jednego z czytelników bloga, który poinformował mnie o zmianach w urlopach ojcowskich, które zaszły 2 stycznia 2016...
Czytaj dalej →15 pytań do DJa weselnego
DJ na weselu to coraz bardziej popularna forma oprawy muzycznej na tego rodzaju przyjęciach. Coraz częściej można spotkać oferty w których DJ prowadzi imprezę na przykład z akordeonistą, gitarzystą lub...
Czytaj dalej →