Opieka na żonę po porodzie

Zwolnienie na opiekę nad żoną po porodzie

Polskie przepisy regulują, że jeśli stan zdrowia kobiety bezpośrednio po urodzeniu dziecka utrudnia jej samodzielne sprawowanie nad nim opieki, istnieje możliwość zasięgnięcia pomocy ojca noworodka. Powinien on uzyskać od lekarza specjalne zwolnienie, na podstawie którego będzie przez określoną ilość dni przebywał w domu i sprawował pieczę nad żoną i potomstwem. Dużym plusem takiego zwolnienia opiekuńczego jest to, że jego wykorzystanie nie oznacza utraty urlopu ojcowskiego czy wypoczynkowego. Są to po prostu dodatkowe wolne dni, dedykowane opiece nad żoną w połogu. 

Opieka na żonę po porodzie posiada charakter płatny. Zasiłek opiekuńczy otrzymywany przez mężczyznę wynosi 80% wartości jego zwykłej pensji. Warunkiem formalnym ubiegania się o te pieniądze jest bycie objętym ubezpieczeniem chorobowym.

Istnieje jednak szereg dodatkowych wymogów, jakie trzeba spełnić. Rodzice nowo narodzonego dziecka muszą mieszkać pod jednym dachem (aczkolwiek nie ma obowiązku bycia małżeństwem). Ojciec nie uzyska prawa do zasiłku, jeżeli w gospodarstwie domowym mieszka inna dorosła osoba, która może pomagać matce i noworodkowi. Osoba ta musi jednak być w pełni zdrowa, w wieku przedemerytalnym i nie dysponować gospodarstwem rolnym.

Wiele zależy również od samego medyka (ginekologa albo lekarza rodzinnego), bo to jemu przysługuje prawo wystawienia zwolnienia albo jego odmowy. Podejmując decyzję, powinien się kierować dobrem matki – zwłaszcza jej zdolnością zatroszczenia się o siebie i dziecko w tym pierwszym okresie. W praktyce zwolnienia opiekuńcze dla ojców wypisywane są dość rzadko, co wynika niejednokrotnie z nieznajomości przepisów przez samych lekarzy. Albo w ogóle nie wiedzą oni, że takie świadczenie istnieje, albo posiadają mylne przekonanie  o jego dostępności wyłącznie dla małżeństw. Będąc świeżo upieczonym rodzicem, warto zatem zabiegać o przysługujące nam prawa, takie jak np. opieka nad żoną po cesarskim cięciu.

Sprawdź: Zwolnienie lekarskie wstecz. Ile dni wstecz można wystawić zwolnienie lekarskie?

Opieka na żonę po porodzie – jakie dokumenty?

Starając się o zasiłek opiekuńczy, młody tata powinien zebrać komplet niezbędnych dokumentów. Chodzi tutaj o:

• zwolnienie lekarskie, wystawione przez ginekologa prowadzącego ciążę (bądź ewentualnie przez lekarza rodzinnego),
• oświadczenie do celów opieki na druku ZUS Z-15,
• skrócony akt urodzenia dziecka, stanowiący dowód na ojcostwo mężczyzny ubiegającego się o zasiłek.

Ojciec zatrudniony na umowę o pracę albo umowę zlecenie składa wymienione wyżej dokumenty w swoim zakładzie pracy. Z kolei w wypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej, zobowiązany jest dostarczyć papiery bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Sprawdź: Czy przysługuje ci zwolnienie lekarskie na dziecko w szpitalu? Kiedy lekarz może odmówić wystawienia L4?

Opieka na żonę po porodzie – ile dni?

Ostateczną liczbę wolnych dni dla ojca ustala lekarz wypisujący zwolnienie. Maksymalna ich ilość wynosi jednak 14 – wlicza się tu także soboty i niedziele. Przyznany urlop posiada charakter jednorazowy, żadna jego część nie przechodzi na kolejny rok.

Warto także wiedzieć, że jeśli matka noworodka wymaga leczenia szpitalnego ze względu na komplikacje po porodzie, ojcu przysługuje dodatkowy urlop opiekuńczy w maksymalnym wymiarze 8 tygodni. Mężczyzna otrzyma go pod warunkiem, że zrzeknie się w tym czasie jakiejkolwiek działalności zarobkowej, aby podjąć wyłączną opiekę nad malcem. 

Sprawdź: Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia: kiedy przysługuje zasiłek chorobowy i ile wynosi?

Opieka na żonę po porodzie – do kiedy można wykorzystać? Kto płaci? Jak jest to płatne?

Szczegółowe ramy urlopu każdorazowo ustala lekarz. Zasiłek opiekuńczy wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wynagrodzenia z tytułu zasiłku nie otrzymamy razem ze zwykłą pensją. Powinno ono przyjść z ZUS-u jako osobny przelew na konto.

Opieka nad żoną po porodzie a własna działalność gospodarcza

Mężczyzna prowadzący własną firmę może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy, o ile posiada ubezpieczenie chorobowe.

Sprawdź: Opieka nad dzieckiem. Czy wiesz, że dni wolne przysługują również na dziecko zdrowe?

Opieka nad żoną po urodzeniu martwego dziecka

Poronienia bądź narodziny martwego dziecka to sytuacje skrajne, ale niestety część rodziców będzie musiała stawić im czoło. Matka martwego dziecka w każdych warunkach posiada prawo do bycia traktowaną z szacunkiem, przebywania na sali innej niż ta przeznaczona dla kobiet ze zdrowymi noworodkami, a także wsparcia psychologicznego. Zachowuje także pełnię praw do urlopu macierzyńskiego.

Rola ojca nie została tu niestety potraktowana przez ustawodawcę w sposób priorytetowy. Mężczyzna zachowuje prawo do zasiłku opiekuńczego na zasadach opisanych we wcześniejszych partiach niniejszego artykułu. Nie przewiduje się jednak dla niego żadnych dodatkowych uprawnień (poza wspólnym z matką dziecka prawem do zasiłku pogrzebowego), zaś sama opieka na żonę po porodzie nie zostaje wydłużona o dodatkowe dni. 

Zobacz też:

• Jakie badania po poronieniach należy wykonać?
• Ciąża bez zarodka. Puste jajo płodowe – Kiedy dochodzi do poronienia?
• Ciąża obumarła – objawy, przyczyny. Po czym poznać że ciąża obumarła?