Niespokojny sen niemowlaka. Dlaczego niemowę wierci się przez sen?

Śpiący jak aniołek niemowlak to raczej rzadkość. Sen noworodka oraz niemowlęcia różni się od snu dorosłego nie tylko długością, ale też fazami snu – u dzieci dominuje faza REM, czyli ta, podczas której pojawiają się marzenia senne oraz występuje wysoka aktywność mózgu. Oddech śpiącego jest nieregularny, a częstość skurczów serca wzrasta. Nic więc dziwnego, że niemowlę wierci się przez sen. Czy niespokojny sen niemowlaka powinien martwić rodziców?

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Zupełnie normalną rzeczą jest to, że po trudach porodu noworodek wierci się przez sen.
  • Niemowlę śpi niespokojnie, ponieważ w jego cyklu snu dominuje faza REM, w której pojawiają się marzenia senne.
  • Niemowlę kręci się w nocy, kiedy jest mu za ciepło lub za zimno.
  • Na niespokojny sen niemowlaka może też mieć wpływ zapalone w pokoju światło lub niewygodna piżamka do spania.
  • Jeśli obserwujemy, że nasze dziecko niespokojnie śpi, powinniśmy zadbać o stałe wieczorne rytuały oraz zapewnienie niemowlakowi poczucia bezpieczeństwa przed zaśnięciem.

Niespokojny sen niemowlaka

Gdy wypowiadamy frazes “śpi słodko jak niemowlę”, wyobraźnia podsuwa obraz rozkosznie śpiącego maluszka, który posapując lekko przez malutki nosek śpi w swoim łóżeczku jak mały aniołek. Rzeczywistość jednak często niewiele ma wspólnego z takim wyobrażeniem.  Sen niemowlaka czy noworodka zdecydowanie różni się od snu dorosłego człowieka. Po pierwsze długością: przeciętny noworodek śpi od 16-18 godzin na dobę wybudzając się co kilka godzin. W trakcie snu maluch wygląda, jakby prowadził alternatywne życie: uśmiecha się, marszczy brwi lub próbuje ssać. Każdy z tych odruchów jest zupełnie normalny u noworodka. Długość snu zmienia się wraz z wiekiem dziecka. Już 2-3 miesięczne niemowlę zaczyna dostosowywać swój sen do rytmu dzień-noc, a jego drzemki stają się coraz bardziej regularne. Dzieci w wieku do 6 miesięcy przesypiają około 10-12 godzin w nocy (z przerwami na karmienie) i nawet do 5 godzin w ciągu dnia. Bardzo często rodzice obserwują, że niemowlę wierci się przez sen, co może wywoływać niepokój jego opiekunów. Na porządku dziennym są gwałtowne ruchy, sapanie, pochrapywanie, wydawanie dziwnych odgłosów. Niemowlę podczas snu potrafi nawet kwilić czy głośniej krzyknąć. Niespokojny sen niemowlaka może mieć wiele przyczyn.

Zobacz też: Obturacyjny bezdech senny u dzieci – wspomaganie aparatem CPAP

Nerwowe ruchy niemowlaka podczas snu

Pierwszą i najważniejszą z nich jest to, że fazy snu niemowlaka przebiegają inaczej niż u dorosłych. Twoje niemowlę rzuca się przez sen i wierci w nocy?  Prawdopodobnie dlatego, że w przeciwieństwie do Ciebie dziecko rzadko zapada w głęboki sen. U niemowląt dominuje faza REM. Przy tak płytkim śnie wystarczy lekki hałas czy choćby nowy zapach, by wybudzić dziecko. W następstwie tych bodźców rodzic obserwuje nerwowe ruchy niemowlaka podczas snu lub też biegnie z odsieczą, gdy maluch zaczyna kwilić. Utulony niemowlak najczęściej szybko ponownie zapada w drzemkę.

Niespokojny sen niemowlaka i powtarzanie rytmicznych ruchów podczas zasypiania mogą też być związane z wyuczoną autostymulacją dziecka. Niemowę w ten sposób zmniejsza wewnętrzne napięcia i ułatwia sobie zasypianie.

Zobacz również: Zaburzenia integracji sensorycznej (SI)- [objawy, przyczyny i ćwiczenia]

Dlaczego jeszcze dziecko wierci się podczas snu? Warto rozpatrzeć przyczyny związane z otaczającą go rzeczywistością. Jakie?

Dlaczego niemowlę wierci się w nocy? Przez sny!

Jednymi z przyczyn, przez które niemowlę zachowuje się niespokojnie w czasie snu, mogą być marzenia senne. Dzieci śnią od urodzenia – a w zasadzie sny pojawiają się już w życiu płodowym. Może się wydawać, że maluszek ma zbyt małe doświadczenie, by śnić, niemniej jednak tak jest. Jego sny są odzwierciedleniem tego, co dziecku jest znane – głosów, twarzy otaczających go osób, kształtów i faktur przedmiotów z otoczenia. Niemowlęta prawdopodobnie nie układają w czasie snu scenariuszy równie rozbudowanych, jak mózg dorosłego człowieka, niemniej jednak naukowcy są zgodni, co do umiejętności śnienia dzieci nienarodzonych, noworodków i niemowląt.

Podobnie jak u dorosłych ludzi, sny u niemowlaka mogą wywoływać różne reakcje, od gwałtownych ruchów i wiercenia się, po wydawanie odgłosów, stękanie, uśmiechanie się czy robienie grymasów. Często pojawiają się również gwałtowne ruchy oczami, wyraźnie widoczne nawet pod zamkniętymi powiekami. Zdarza się również, że noworodek otwiera oczy podczas snu i przez kilka chwil drzemie w ten sposób.

Niemowlę potrafi śnić, a jego sny mogą wywoływać różne reakcje, również w postaci wiercenia się czy wydawania różnych dźwięków

Niespokojny sen u niemowlaka przez warunki panujące w pokoju

Niemowlę może mieć niespokojny sen, gdy warunki w pomieszczeniu, w którym śpi są niezbyt komfortowe. Przyczyną może być temperatura. W zbyt nagrzanym pokoju źle się śpi zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Temperatura w sypialni dziecka nie powinna przekraczać 20°C. Pomieszczenie powinno być dokładnie przewietrzone zanim niemowlak zostanie ułożony do snu. Należy również zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pokoju. Wysuszone powietrze ma negatywny wpływ na śluzówki górnych drug oddechowych. Może to spowodować problemy z oddychaniem oraz pojawienie się kataru. Suche powietrze wysusza także skórę, przez co może być ona podrażniona, wywoływać poczucie swędzenia i łaskotania. Te rzeczy mogą znacząco wpływać na jakość snu i w nim skutecznie przeszkadzać, przez co niemowlę jest rozdrażnione i co chwila się wybudza. Nawilżenie w pokoju maluszka powinno oscylować wokół 50-70%. Warto zainwestować w dobry nawilżacz powietrza. Wielu rodziców przyznaje, że po unormowaniu nawilżenia powietrza minęły problemy z wierceniem się niemowlaka w nocy.

Zobacz też: Badania sensoryczne – zaburzenia integracji sensorycznej (SI)

Dziecko wierci się podczas snu, bo jest mu niewygodnie

Przyczyna niespokojnego snu może również leżeć w kwestiach tak banalnych, jak drażnienie przez podwiniętą pieluszkę, uwieranie zadartej koszulki lub dyskomfort wywołany przez nierówność materaca. Sprawdź czy powód wiercenia nie leży właśnie w rzeczach podobnych do wymienionych. Warto również upewnić się czy maluszek nie zabrudził pieluszki, nawet jeśli tuż przed zaśnięciem była ona zmieniana.

Sposoby na niespokojny sen niemowlaka

Jeśli wciąż martwi Cię, że niemowlę niespokojnie śpi i wierci się w nocy, wypróbuj trzy sprawdzone sposoby, które zapewnią dziecku zdrowy i spokojny sen.

Poznaj: Sprawdzone sposoby na bezsenność u niemowlaka

Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa

Badania prowadzone na dzieciach w wieku 1-24 miesięcy wykazały, że na jakość snu dziecka i to, czy dziecko wierci się w nocy, wpływa postawa mamy podczas szykowania niemowlęcia do snu. Najlepiej śpią dzieci tych mam, które podczas rytuału przygotowywania dziecka do snu są spokojne i nie wykazują żadnych oznak złości. Ważne jest też pełne zaangażowanie mamy – nie wystarczy by była blisko. Powinna reagować na sygnały wysyłane przez dziecko i angażować się emocjonalnie w przygotowania do snu.

Zobacz również: Bezsenność w ciąży: Czy istnieją sposoby na radzenie sobie z bezsennością w ciąży?

Relaksujące rytuały

Kto ich nie lubi? Pomyśl jak świetnie czujesz się po długiej, ciepłej kąpieli w wannie. Nie ma żadnego powodu, by Twoje dziecko reagowało inaczej. Jeśli Twoje niemowlę wierci się przez sen, pomyśl o wprowadzeniu do Waszej codzienności takich elementów jak:

  • stałej godziny snu,
  • rytuału składającego się z kąpieli, delikatnego masażu niemowlęcia, a na koniec utulania do snu.

Wieczorem warto też zrezygnować z pobudzających, energetycznych zabaw.

Zobacz też: Bezdech senny u dzieci i dorosłych [przyczyny, diagnostyka i leczenie]

Uważaj na światło

To ono reguluje wydzielanie melatoniny (hormonu snu). Gdy światła jest mało, mózg otrzymuje wiadomość “Jest noc, idziemy spać.”. Gdy świeci jasno, niemowlę otrzymuje sygnał, że czas się wybudzić z drzemki. Błędem jest więc zarówno zostawianie zapalonej lampki na noc, jak też szczelne zasłanianie rolet w trakcie dnia. Takie działania zaburzają działanie zegara biologicznego i poczucie, kiedy jest dzień, a kiedy noc. Pośrednio mogą wpływać na niespokojny sen niemowlaka.

Rodzice pytają, o niespokojny sen niemowlaka

Ile powinien spać noworodek?

Donoszony noworodek śpi przeciętnie 16-18 godzin na dobę. Rzadko kiedy sen trwa dłużej niż kilka godzin pod rząd.

Ile śpi niemowlę?

W zależności od wieku, zmienia się czas spania niemowlaka. Choć nie ma jednoznacznych wytycznych, wiele fachowych publikacji przedstawia szacunkowe zestawienia oparte na wieloletnich badaniach naukowych, dotyczące ilości snu dziecka w pierwszych tygodniach. Mówią one, że:

  • Noworodki i niemowlęta do 3 miesiąca życia powinny spać około 14-17 godzin na dobę,
  • Niemowlęta do 11 miesiąca życia – od 12 do 15 godzin na dobę,
  • Dzieci do drugiego roku życia – od 11 do 14 godzin na dobę.

Wydawać by się mogło, że w związku z tym maluch powinien przesypiać zdecydowaną większość doby, warto pamiętać, że są to jedynie wartości przybliżone i nie należy sztywno się ich trzymać. Co więcej, na ten sen składa się nie tylko spoczynek nocny, ale również wszelkiego rodzaju dłuższe lub krótsze drzemki w ciągu dnia. Tak, mowa tu nawet o tych kilkuminutowych drzemkach w trakcie karmienia, podczas bujania na rękach czy też w trakcie krótkich podróży samochodem. W większości przypadków zaliczają się tu także okresy tzw. czuwania, kiedy dziecko co prawda nie śpi, ale wycisza się np. przytulone do rodzica.

Sprawdź: Jaka powinna być wilgotność w pokoju dziecka?

Jak układać noworodka do snu?

Wielu rodziców zastanawia się, czy niemowlę może spać na brzuszku. Taka pozycja jest niewskazana w przypadku najmłodszych dzieci i noworodków. Niemowlęta, które ukończyły 6 miesiąc życia mogą już bezpiecznie spać na brzuszku. Wcześniej pozycji tej nie zaleca się ze względu na większe prawdopodobieństwo wystąpienia śmierci łóżeczkowej.

Dlaczego dziecko wierci się podczas snu?

Jednym z powodów może być fakt, że dziecko w przeciwieństwie do dorosłych rzadko zapada w głęboki sen. Przede wszystkim niemowlę znajduje się w fazie snu REM, w której pojawiają się szybkie ruchy gałek ocznych, przyspieszone bicie serca oraz marzenia senne. Inne przyczyny niespokojnego snu dziecka to m.in. nieodpowiednia temperatura otoczenia, niewygodne ubranko czy zbyt duża ilość światła, która nie pozwala na wytworzenie odpowiedniej ilości hormonu snu (melatoniny). Bardzo prawdopodobne, że w pokoju w którym śpi dziecko panują nieodpowiednie warunki.

Nerwowe ruchy niemowlaka podczas snu często są spowodowane zbyt wysoką temperaturą otoczenia. Dzieciom, podobnie jak i dorosłym, najlepiej odpoczywa się w dobrze przewietrzonych pomieszczeniach, w których temperatura wynosi nie więcej niż 20 stopni. Warto pamiętać także o odpowiednim ubraniu i ewentualnym przykryciu. Często zdarza się, że dziecko jest ubrane w ciepłe śpioszki, a dodatkowo jeszcze przykryte grubą kołderką. Nic dziwnego, że wtedy sen malucha jest niespokojny i niemowlę wierci się całą noc. Nie bez znaczenia jest również wilgotność powietrza. O jego odpowiednie nawilżenie warto zadbać zwłaszcza w sezonie grzewczym. Delikatna skóra dziecka podatna jest na przesuszenia powodujące swędzenie. Przy suchym powietrzu łatwo również o wysuszenie śluzówek nosa i gardła, co może utrudniać maluchowi swobodne oddychanie. Dobrym pomysłem jest położenie na grzejniku wilgotnej szmatki lub zainwestowanie w nawilżacz powietrza, najlepiej taki z możliwością regulacji poziomu wilgotności powietrza.

Sprawdź: Dlaczego warto kupić nawilżacz powietrza do pokoju dziecka?

Niespokojny sen niemowlaka – przyczyny

Niespokojny sen noworodka według doświadczonych rodziców może mieć bardzo różne przyczyny. Najczęściej jednak wymieniane są następujące powody:

  • Głód – niespokojny sen noworodka bardzo często spowodowany jest głodem. Warto pamiętać, że żołądek malucha nie jest w stanie pomieścić zbyt wiele pokarmu, tak więc musi ono jeść zdecydowanie częściej. Zazwyczaj gdy zbliża się pora karmienia, niemowlę wierci się podczas snu, stopniowo wybudzając się całkowicie. Warto nie czekać do momentu, aż dziecko zacznie płakać, oznacza to bowiem że jest już bardzo głodne, co odczuwalne jest przez niego podobnie jak dolegliwości bólowe.
  • Przemęczenie malucha – choć wielu rodzicom wydaje się, że jeśli maksymalnie wydłużą okres czuwania dziecka i położą je później spać, sen będzie trwał dłużej, prawda okazuje się zdecydowanie odmienna. Intensywna stymulacja bodźcami w ciągu dnia, połączona z przemęczeniem sprawia, że noworodki i niemowlęta dużo dłużej zasypiają. Ponadto zazwyczaj dziecko niespokojnie śpi w nocy, często budząc się lub popłakując przez sen.
  • Brak rutyny – noworodki i małe dzieci bardzo potrzebują poczucia bezpieczeństwa i pewnego rodzaju stabilizacji. Takie poczucie zazwyczaj daje im pewien powtarzalny schemat wykonywanych w ciągu dnia czynności. Z tego względu bardzo często źle reagują na nowe miejsca i zmienione pory snu (spowodowane np. wyjazdem na wakacje). Dzięki stałym porom, niemowlę otrzymuje sygnał, że już pora na wyciszenie i sen. Gdy tego zabraknie, może ono zacząć odczuwać lęk lub stać się silnie pobudzone, co często utrudnia spokojny sen.

Zobacz też: Kaszel u niemowlaka [rodzaje, przyczyny, leczenie]

Czy niespokojny sen niemowlaka – rzucanie się to powód do zmartwień?

Świeżo upieczeni rodzice często nie potrafią napatrzyć się na swoją pociechę i niejednokrotnie w trakcie jej snu zaglądają do łóżeczka. Gdy widzą, że niemowlę rzuca się podczas snu są przerażeni i szybko umawiają się na wizytę u pediatry. Jeżeli i Ciebie zaniepokoiły intensywne ruchy dziecka informujemy, że nie jest to powód do zmartwień. Zarówno noworodki jak i niemowlęta mniej więcej do 4 miesiąca życia w trakcie snu często wykonują nieświadomie gwałtowne ruchy rękami i nogami.

Zastanawiasz się jakie są przyczyny rzucania się dziecka podczas snu? Jest to jedna ze składowych naturalnego rozwoju jego układu nerwowego. Zwłaszcza u noworodków nie jest on jeszcze w pełni wykształcony, często są więc one całkowicie nieświadome. Warto również pamiętać, że w przypadku niemowląt w trakcie snu przeważa faza REM, czyli tzw. sen płytki. Z tego względu u śpiącego malucha możemy obserwować nie tylko wyginanie się lub ruchy kończyn, ale także intensywną mimikę twarzy. Jeżeli jednak ruchy te powodują częste wybudzanie i płacz malucha, warto zastanowić się np. nad kołderką obciążającą lub otulaczem, w który można zawinąć dziecko niczym w kokon. Sprawi to, że dziecko poczuje się jak w łonie matki, a gwałtowne ruchy nie będą możliwe.

Sprawdź: Jak strzepać termometr – zbijanie temperatury z termometru rtęciowego

Kiedy następuje regulacja rytmu snu i niemowlę śpi głównie w nocy?

Noworodki i niemowlęta przesypiają zdecydowaną większość doby. Niestety, w wielu przypadkach większość snu ma miejsce w ciągu dnia, podczas gdy w nocy maluch nabiera ochoty do aktywności lub zamiast spać płacze. Czy jest się czym martwić? Przez pierwsze kilka tygodni życia dziecka zdecydowanie nie. Nie ma ono bowiem jeszcze wykształconego prawidłowego rytmu dobowego i funkcjonuje według tego, którego nauczyło się w trakcie ciąży. W łonie matki dziecko przesypiało większość dnia, bujane w trakcie jej spacerów i innych aktywności. Nic więc dziwnego, że teraz nie jest w stanie tego zmienić w trybie natychmiastowym. Niespokojny sen noworodka w dzień również nie jest niczym niezwykłym. W brzuchu mamy wszystkie dźwięki odbierał mocno wytłumione, a biorąc pod uwagę fakt, iż jego sen jest zdecydowanie płytszy niż dorosłego, nawet najmniejszy hałas może powodować wybudzenie.

Niespokojny sen u niemowlaka w nocy, przerywany częstym i długim płaczem, połączonym z podkurczaniem nóżek i prężeniem się, może z kolei świadczyć o tym, że dziecko męczą kolki. Zaczynają się one zwykle około 3 tygodnia życia dziecka i mogą trwać nawet do ukończenia przez nie 3 miesięcy. Jak pomóc maluchowi? Doskonale sprawdzają się ciepłe kompresy i delikatne masaże brzuszka. Popularne jest również podawanie niemowlakowi leków ułatwiających usuwanie gazów. Większość z nich zawiera wyciąg z kopru włoskiego lub symektykon, rozbijający pęcherzyki zalegające w jelitach. Jeżeli pomimo tych czynności dziecko wyraźnie się męczy, warto rozważyć badania w kierunku alergii, zwłaszcza jeżeli jest ono karmione mlekiem modyfikowanym. Być może konieczna będzie zmiana mleka na takie o specjalnej, delikatniejszej formule.

Źródła:
  • "Zaburzenia ruchowe podczas snu u dzieci – opis przypadku" Monika Cieślik, Małgorzata Drzewiecka, Agnieszka Piasna, Marcin Żarowski, Barbara Steinborn
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Faza_REM

Dodaj komentarz

3 komentarzy: Niespokojny sen niemowlaka. Dlaczego niemowę wierci się przez sen?

  1. sny sa z doswiadczen poprzednich zyc, ktore potem stopniowo zanikaja

  2. Wszystkie te artykuły sa nie na temat, bo wygoda spania temperatura w pokoju czy stałe pory snu to żadna tajemnica i każdy kto trochę pomyśli to sam na to wpadnie…, dziecko się wierci przekłada ciagle macha ręka prostuje chwile jest spokój śpi za kilka minut jest to samo na to potrzebuje odpowiedzi a nie ogólników dla mało bystrych..,,

    • Nic dodac nic ujac. Zbedny artukul…

      Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
      Logo